1. Các thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp
Ngày 14/6/2025, Quốc hội khóa XV đã ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025. Theo đó, căn cứ Điều 3 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 các thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp được quy định như sau:
- Thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác theo quy định.
Các thu nhập khác bao gồm:
+ Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng quyền góp vốn, chuyển nhượng chứng khoán;
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, trừ thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản;
+ Thu nhập từ chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản;
+ Thu nhập từ chuyển nhượng, cho thuê, thanh lý tài sản, trong đó có các loại giấy tờ có giá, trừ bất động sản;
+ Thu nhập từ quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản, bao gồm cả thu nhập từ quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ;
+ Thu nhập từ lãi tiền gửi, lãi cho vay vốn, bán ngoại tệ, trừ thu nhập từ hoạt động tín dụng của tổ chức tín dụng;
+ Khoản trích trước vào chi phí nhưng không sử dụng hoặc sử dụng không hết mà doanh nghiệp không hạch toán điều chỉnh giảm chi phí được trừ; khoản nợ khó đòi đã xóa nay đòi được; khoản nợ phải trả không xác định được chủ nợ; khoản thu nhập từ kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót nay phát hiện ra;
+ Chênh lệch giữa thu về tiền phạt, tiền bồi thường do vi phạm hợp đồng kinh tế hoặc thưởng do thực hiện tốt cam kết theo hợp đồng;
+ Các khoản tài trợ, tặng cho bằng tiền hoặc hiện vật nhận được;
+ Chênh lệch do đánh giá lại tài sản theo quy định của pháp luật để góp vốn, điều chuyển khi sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi chủ sở hữu, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp;
+ Thu nhập từ hợp đồng hợp tác kinh doanh;
+ Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh ở nước ngoài;
+ Thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập đối với các hoạt động cho thuê tài sản công;
+ Các khoản thu nhập khác, trừ các khoản thu nhập được miễn thuế.
Thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài là thu nhập nhận được có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.
Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ở nước ngoài có phát sinh thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh tại nước ngoài trong kỳ tính thuế được trừ số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp theo quy định của nước tiếp nhận đầu tư vào số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp ở Việt Nam, nhưng không được vượt quá số thuế thu nhập doanh nghiệp tính theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam.
Doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung về tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu theo quy định của pháp luật thì thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung phải nộp được trừ vào số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp tại Việt Nam theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025.
2. Các đối tượng được miễn phí, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh từ ngày 12/10/2025
Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 86/2025/TT-BTC ngày 20/8/2025, quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí hải quan và lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh.
Căn cứ Điều 3 Thông tư số 86/2025/TT-BTC, các đối tượng được miễn phí, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh được quy định: Miễn phí hải quan và lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh đối với tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải trong các trường hợp sau:
- Hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, cá nhân (được miễn thuế trong định mức theo quy định); quà biếu, quà tặng vì mục đích nhân đạo, từ thiện; đồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy chế miễn trừ ngoại giao; hành lý mang theo người.
- Hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới trong định mức miễn thuế theo quy định.
- Phương tiện vận tải của cư dân biên giới được quản lý theo phương thức mở sổ theo dõi, không quản lý bằng tờ khai.
- Hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh được miễn phí, lệ phí theo quy định tại các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam.
3. Thêm 03 khoản thuế được miễn thuế thu nhập cá nhân
Ngày 01/10/2025, Quốc hội khóa XV ban hành Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo quy định tại khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 đã bổ sung các khoản 18, 19, 20 vào sau khoản 17 Điều 4 về thu nhập được miễn thuế quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 đã được sửa đổi, bổ sung. Theo đó, thêm 03 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm:
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
- Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ.
- Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.
4. Bổ sung kê biên tài sản của bên phải thi hành án đang được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản nợ xấu
Quốc hội khóa XV thông qua Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi năm 2025. Căn cứ khoản 2 Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi năm 2025 bổ sung kê biên tài sản của bên phải thi hành án đang được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản nợ xấu như sau:
Tài sản của bên phải thi hành án đang được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản nợ xấu tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ bị kê biên, xử lý theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Hợp đồng bảo đảm đã được ký kết và phát sinh hiệu lực sau thời điểm bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật;
- Thi hành bản án, quyết định về cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ;
- Có sự đồng ý bằng văn bản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ.
5. Phụ nữ độc thân được thực hiện IVF khi có nguyện vọng
Ngày 15/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 207/2025/NĐ-CP quy định về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Theo đó, Điều 3 Nghị định quy định về nguyên tắc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như sau:
- Việc thực hiện hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phải tuân theo nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ tinh trùng, lưu giữ noãn, lưu giữ phôi.
- Tinh trùng, noãn, phôi hiến chỉ được sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng để sinh con.
- Việc hiến và nhận tinh trùng, hiến và nhận phôi được thực hiện trên nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận.
- Chỉ thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đối với các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân có nguyện vọng.
6. Áp dụng quy định mới về cấp giấy chứng sinh cho trẻ
Ngày 28/6/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Thông tư số 22/2025/TT-BYT quy định cấp và sử dụng giấy chứng sinh. Theo đó, các trường hợp cấp mới giấy chứng sinh cho trẻ gồm:
- Trẻ sinh tại cơ sở y tế: Cơ sở nơi trẻ sinh ra sẽ cấp giấy chứng sinh theo mẫu số 01 trước khi trẻ rời khỏi cơ sở hoặc theo yêu cầu của thân nhân.
- Trẻ sinh ngoài cơ sở y tế: Thân nhân phải nộp tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh trong vòng 30 ngày kể từ khi trẻ sinh ra. Cơ sở y tế sẽ xác minh thông tin và cấp giấy trong vòng 5 ngày làm việc.
- Trẻ sinh do mang thai hộ: Nếu trẻ sinh tại cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ, giấy chứng sinh sẽ được cấp theo mẫu. Nếu sinh tại cơ sở khác, cần có bản xác nhận từ cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ.
- Trẻ sinh ra và tử vong tại cơ sở y tế: Giấy chứng sinh sẽ được cấp theo mẫu quy định, sau đó cấp giấy báo tử.
Giấy chứng sinh được lập thành 02 bản, một bản giao cho thân nhân và một bản lưu tại cơ sở y tế. Mỗi trẻ sinh đôi hoặc nhiều hơn sẽ có giấy chứng sinh với mã số khác nhau.
6. Mức đóng bảo hiểm y tế đối với quân nhân và người lao động Bộ Quốc phòng
Theo Thông tư số 98/2025/TT-BQP ngày 03/9/2025 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 188/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế đối với các đối tượng thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng. Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế là 4,5% mức lương cơ sở đối với trường hợp thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng gồm:
Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng;
Nhóm do bảo hiểm xã hội đóng;
Nhóm do ngân sách nhà nước đóng;
Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ, học sinh, sinh viên hệ dân sự trong các học viện, nhà trường Quân đội và Cơ yếu;
Nhóm do người sử dụng lao động đóng.
Bên cạnh đó, Thông tư số 90/2025/TT-BQP quy định mức đóng, phương thức, thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động, người sử dụng lao động trong Bộ Quốc phòng. Theo đó, hai năm đầu tính từ tháng, năm nhập ngũ (đủ 24 tháng) đóng bằng 22% của 02 lần mức tham chiếu; sau đó cứ mỗi năm tiếp theo tăng thêm 0,5 lần mức tham chiếu, tối đa bằng 04 lần mức tham chiếu.
7. Áp dụng 2 hình thức tư vấn học đường trong trường học
Ngày 15/9/2025, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 18/2025/TT-BGDĐT hướng dẫn về công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học. Theo đó, có 02 hình thức tư vấn học đường gồm:
- Tư vấn, hỗ trợ trực tiếp:
+ Tư vấn, hỗ trợ cho người học: Được thực hiện tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc tại địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.
+ Tư vấn, hỗ trợ cho nhóm người học: Cũng được thực hiện tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội hoặc tại địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.
- Tư vấn, hỗ trợ trực tuyến:
+ Cơ sở giáo dục tư vấn, hỗ trợ cho người học: Thông qua các kênh trực tuyến như mạng nội bộ, trang thông tin điện tử của nhà trường, hộp thư điện tử, mạng xã hội, điện thoại hoặc các phương tiện thông tin khác.
+ Tổ chức các buổi tư vấn, hỗ trợ trực tuyến: Dành cho nhóm người học hoặc toàn trường.
Hà Châu