1. Kết thúc hoạt động cấp huyện, bắt đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp
Từ ngày 01/7/2025, bộ máy của 34 tỉnh, thành mới và 3321 xã, phường, đặc khu chính thức đi vào hoạt động. Cùng với đó, 696 đơn vị hành chính cấp huyện trên cả nước cũng sẽ chính thức kết thúc hoạt động (huyện, quận, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị xã).
Theo khoản 1 Điều 1 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành 02 cấp, gồm có:
- Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
- Xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh.
Trong đó, xã là đơn vị hành chính ở nông thôn; phường là đơn vị hành chính ở đô thị; đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
2. Chính thức giảm thuế giá trị gia tăng xuống 8% từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026
Nghị quyết số 204/2025/QH15 của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng quy định giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại khoản 3 Điều 9 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông. hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng). Thời gian áp dụng đợt giảm thuế giá trị gia tăng từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.
3. Hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế
Theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 thì điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào được quy định như sau:
- Có hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho phía nước ngoài theo quy định.
- Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ một số trường hợp đặc thù theo quy định của Chính phủ.
Như vậy, từ ngày 01/7/2025, hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế.
4. Khám chữa bệnh trái tuyến được hưởng 100% bảo hiểm y tế
Theo Điều 22 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi năm 2024, người tham gia bảo hiểm y tế được hưởng 100% mức hưởng khi khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cấp ban đầu trong toàn quốc; khi đi khám bệnh, chữa bệnh nội trú tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cấp cơ bản trong toàn quốc; khi khám bệnh, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cấp cơ bản, cấp chuyên sâu mà trước ngày 01/01/2025 đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là tuyến huyện. Ngoài ra, người bệnh được lên thẳng cơ sở khám, chữa bệnh cấp chuyên sâu trong một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo...
Bên cạnh đó, Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi năm 2024 mở rộng một số phạm vi quyền lợi cho người có thẻ bảo hiểm y tế, trong đó có điều trị lác, tật khúc xạ của mắt cho người dưới 18 tuổi.
5. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền cấp sổ đỏ
Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai. Theo đó, khoản 1 Điều 5 Nghị định số 151/2025/NĐ-CP quy định về thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện chuyển giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện gồm: Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều 136 và điểm d khoản 2 Điều 142 Luật Đất đai năm 2024.
Thời gian thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 17 ngày làm việc; Thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 03 ngày làm việc.
6. Bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh
Ngày 25/6/2025, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2025. Theo đó, một trong những sửa đổi đáng chú ý nhất là việc bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh gồm:
- Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân
- Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
- Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh
- Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược
- Tội gián điệp
- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy
- Tội tham ô tài sản
- Tội nhận hối lộ
Hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 với người phạm 8 tội trên mà chưa thi hành án thì không thi hành, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.
7. Mỗi xã có tối đa 2 xe ô tô phục vụ công tác chung
Ngày 15/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 153/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2023/NĐ-CP ngày 26/9/2023 của Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô.
Theo đó, mỗi xã có tối đa 2 xe ô tô phục vụ công tác chung từ ngày 01/7/2025, đảm bảo phù hợp với hoạt động của chính quyền địa phương 02 cấp mới khi không còn cấp huyện.
Huy Quang