Theo quy định tại Điều 151 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam và quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh là tổ chức tài chính nhà nước, được thành lập ở trung ương, tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương để cho vay ưu đãi, nhận ký quỹ, hỗ trợ, tài trợ đóng góp tài chính đầu tư cho hoạt động bảo vệ môi trường.
Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam có tư cách pháp nhân, có vốn điều lệ, có con dấu và bảng cân đối kế toán riêng, Quỹ được mở tài khoản tại Kho bạc và các tổ chức tín dụng theo quy định pháp luật.
Chức năng, nhiệm vụ của Quỹ Bảo vệ môi trường
Theo quy định tại Quyết định số 78/2014/QĐ-TTg ngày 26/12/2014 về tổ chức và hoạt động của Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam, Quỹ Bảo vệ môi trường có chức năng cho vay lãi suất ưu đãi, hỗ trợ, tài trợ lãi suất cho các chương trình, dự án và các hoạt động, nhiệm vụ bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu không nằm trong kế hoạch ngân sách trên phạm vi toàn quốc.
Quỹ Bảo vệ môi trường thực hiện nhiệm vụ sau:
- Tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, nguồn tài trợ, đóng góp, ủy thác của cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước hỗ trợ tài chính cho các hoạt động bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu trên toàn quốc;
- Cho vay vốn với lãi suất ưu đãi đối với dự án bảo vệ môi trường trên toàn quốc;
- Hỗ trợ lãi suất vay cho các dự án bảo vệ môi trường vay từ các tổ chức tín dụng;
- Tài trợ, đồng tài trợ các hoạt động bảo vệ môi trường; thực hiện các chương trình, kế hoạch, dự án nhiệm vụ theo Quyết định của Thủ tướng; hỗ trợ trao các giải thưởng về môi trường, các hình thức khen thưởng về bảo vệ môi trường; thực hiện các dự án, nhiệm vụ bảo vệ môi trường theo Điều lệ của Quỹ;
- Nhận ký quỹ phục hồi môi trường trong các hoạt động khai thác khoáng sản của các cá nhân, tổ chức;
- Nhận ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu với các cá nhân, tổ chức;
- Thực hiện một số chính sách, cơ chế tài chính đối với dự án đầu tư theo Cơ chế phát triển sạch (CDM):
Theo dõi, quản lý, thu lệ phí bán chứng chỉ giảm phát thải khí nhà kính được chứng nhận được Ban Chấp hành quốc tế về CDM cấp cho các dự án CDM tại Việt Nam;
Chi hỗ trợ các hoạt động phổ biến, tuyên truyền nâng cao nhận thức về dự án đầu tư theo Cơ chế phát triển sạch; xem xét, phê duyệt tài liệu dự án; quản lý và giám sát dự án;
Trợ giá cho sản phẩm dự án CDM.
- Hỗ trợ giá điện cho các dự án điện gió nối lưới điện;
- Hỗ trợ tài chính đối với hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu;
- Thẩm định, phê duyệt mức, thời gian, hình thức hỗ trợ tài chính đối với các dự án, nhiệm vụ bảo vệ môi trường sử dụng vốn hỗ trợ từ Quỹ;
- Trình Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét và quyết định các nội dung, hình thức hỗ trợ phát sinh trong quá trình hoạt động;
- Thực hiện các chương trình, dự án, đề án và nhiệm vụ khác do Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường giao.
Nguyên tắc hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường
Nguyên tắc hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường được quy định tại Điều 3 Quyết định số 78/2014/QĐ-TTg, cụ thể:
- Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam hoạt động không vì mục đích lợi nhuận nhưng phải bảo toàn vốn điều lệ và tự mình bù đắp các chi phí quản lý, Quỹ được miễn nộp thuế và các khoản nộp ngân sách đối với hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi trường;
- Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam chịu sự thanh tra, kiểm tra, kiểm toán về các hoạt động tài chính của Quỹ của cơ quan quản lý nhà nước;
- Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam hoạt động công khai, minh bạch và bình đẳng.
Thẩm quyền thành lập Quỹ Bảo vệ môi trường
- Thủ tướng là người có thẩm quyền quyết định việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam;
- Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định việc thành lập, tổ chức và hoạt động các của quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh;
- Các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp thành lập quỹ bảo vệ môi trường và hoạt động theo quy định pháp luật.
Hà Chi