Bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do thông tin là một trong những chính sách xuyên suốt, nhất quán của Nhà nước Việt Nam.

Việc bảo đảm các quyền tự do đó luôn gắn liền với tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, đặc biệt là Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị (ICCPR), mà Việt Nam là thành viên. Tinh thần này đã được thể hiện rõ trong các luật chuyên ngành như Luật Báo chí năm 2016, Luật Tiếp cận thông tin năm 2016, Luật An ninh mạng năm 2018… Các quy định pháp luật của Việt Nam vừa đảm bảo cho công dân thực hiện quyền tự do biểu đạt, tự do báo chí, tự do thông tin, vừa tuân thủ giới hạn cần thiết nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng và quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

📌 Thành tựu nổi bật và nỗ lực không ngừng trong bảo đảm quyền tự do thông tin

Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật:

✅ Hệ thống báo chí phát triển mạnh mẽ, đa dạng, phong phú về loại hình và nội dung, trở thành kênh thông tin quan trọng, công cụ giám sát xã hội, phản biện chính sách.

✅ Môi trường thông tin trên không gian mạng ngày càng được mở rộng, an toàn, lành mạnh. Internet đã phủ sóng 99,8% dân số, mạng di động đạt 118,6 triệu thuê bao. 95,4% người dùng internet đã sử dụng ít nhất một nền tảng mạng xã hội.

✅ Các chương trình chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số, như Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử… đã giúp người dân, kể cả ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo tiếp cận, chia sẻ thông tin dễ dàng, thuận tiện hơn.

✅ Tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau” đã được hiện thực hóa qua hàng loạt chương trình hỗ trợ thông tin, viễn thông công ích, thu hẹp khoảng cách số, nâng cao quyền thụ hưởng thông tin cho mọi người dân.

📌 Quy định pháp luật rõ ràng, bảo đảm tự do đi đôi với trách nhiệm

Pháp luật Việt Nam xác định rõ quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí phải được thực hiện trong khuôn khổ, tuân thủ giới hạn để:

👉 Tôn trọng quyền và uy tín của người khác;

👉 Bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng, đạo đức xã hội;

👉 Ngăn chặn các hành vi lạm dụng quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận để kích động bạo lực, hận thù, tuyên truyền chiến tranh, chống phá Nhà nước, đưa tin sai lệch, xuyên tạc, bịa đặt, gây hoang mang dư luận.

Điều này phù hợp hoàn toàn với Điều 19 (3) và Điều 20 ICCPR, bảo đảm sự cân bằng giữa tự do cá nhân và lợi ích xã hội, ổn định đất nước.

📌 Phòng chống tin giả, thông tin xấu độc – bảo vệ quyền và môi trường thông tin lành mạnh

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển nhanh chóng, Việt Nam đã triển khai hàng loạt biện pháp mạnh mẽ:

✅ Ban hành các Nghị định (như Nghị định số 147/2024/NĐ-CP) và Thông tư hướng dẫn để xử lý các hành vi vi phạm, lạm dụng môi trường mạng.

✅ Thành lập Trung tâm Xử lý Tin giả Việt Nam (VAFC), phối hợp các nền tảng mạng xã hội (Facebook, YouTube, TikTok…) yêu cầu gỡ bỏ thông tin vi phạm, xử lý tin giả, tin sai lệch kịp thời.

✅ Triển khai các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức, xây dựng “Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội”, phát động chiến dịch “Tin” – tạo môi trường mạng lành mạnh, an toàn, nâng cao “sức đề kháng” cho người dùng.

📌 Vai trò tiên phong của báo chí, truyền thông và trách nhiệm xã hội

Bên cạnh hoàn thiện khung pháp lý, Nhà nước đặc biệt chú trọng tuyên truyền, nâng cao nhận thức xã hội về quyền con người. Quyết định số 1079/QĐ-TTg phê duyệt Đề án truyền thông về quyền con người ở Việt Nam đã tạo động lực quan trọng:

🌟 Đưa quyền tự do ngôn luận, quyền tự do báo chí vào đời sống thực tiễn;

🌟 Tôn vinh vai trò của báo chí – truyền thông trong giám sát, phản biện, lan tỏa giá trị dân chủ, quyền con người;

🌟 Đồng thời giúp người dân nâng cao ý thức tự bảo vệ quyền, tôn trọng quyền của người khác.

📌 Thông điệp khẳng định và cam kết

Việt Nam luôn khẳng định và kiên định:

💡 Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do thông tin không chỉ là quyền hiến định mà còn là động lực thúc đẩy phát triển xã hội, nâng cao dân trí, tạo sự đồng thuận và đoàn kết toàn dân.

💡 Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện pháp luật, mở rộng không gian tự do báo chí, tự do biểu đạt, đồng thời đấu tranh kiên quyết với các hành vi vi phạm pháp luật, xâm hại lợi ích quốc gia, dân tộc.

💡 Mục tiêu cao nhất là: Phát triển báo chí – truyền thông hiện đại, đa dạng, lành mạnh; bảo đảm môi trường thông tin an toàn, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhật Linh