Ngày 20/3/2025, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 15-HD/UBKTTW, sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Hướng dẫn số 05-HD/UBKTTW ngày 22/11/2022 về thực hiện Quy định số 69-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm.
Theo báo cáo sơ kết thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW đã chỉ rõ, cơ cấu dân số nước ta đang chuyển nhanh sang giai đoạn già hóa, mức sinh thấp kéo dài ở nhiều khu vực – đặc biệt là các tỉnh thành có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển.
Trong bối cảnh đó, việc duy trì chính sách sinh ít con không còn phù hợp. Việc chấm dứt xử lý kỷ luật đối với đảng viên sinh con thứ ba không chỉ gỡ bỏ áp lực tâm lý, tạo điều kiện cho cán bộ, đảng viên cân nhắc sinh thêm con một cách tự nguyện, mà còn góp phần nâng cao chất lượng và quy mô dân số một cách bền vững.
Trước bối cảnh đó, Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương sửa đổi các quy định của Đảng và pháp luật có liên quan đến chính sách dân số, trong đó có việc không xử lý kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba trở lên, đồng thời khẳng định không hồi tố các trường hợp đã bị xử lý trước đó.
Theo Hướng dẫn 15-HD/UBKTTW, điểm 8.1 và 8.2 mục III trong Hướng dẫn số 05-HD/UBKTTW năm 2022 về hướng dẫn thực hiện một số điều trong Quy định về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm đã chính thức bị lược bỏ.
Đây là các điểm quy định về việc xem xét, xử lý kỷ luật đối với hành vi vi phạm chính sách dân số, trong đó có sinh con thứ ba.
Đồng thời, hướng dẫn mới bổ sung thêm điểm 8.3 như sau: "Không xem xét xử lý đối với hành vi quy định tại khoản 2 Điều 1 Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12 ngày 27/12/2008 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số năm 2003 "Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định".
Với thay đổi này, từ ngày 20/3/2025, việc sinh con thứ ba không còn được xem là hành vi vi phạm để xử lý kỷ luật Đảng.
Đồng thời, nhằm góp phần duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, Bộ Y tế cũng đang lấy ý kiến dự thảo Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số.
Trong đó, Bộ Y tế đề xuất về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện cuộc vận động dân số và kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản:
- Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh;
- Bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản.
Nhật Linh