(Theo Thông tư số 27/2024/TT-BGDĐT ngày 26/12/2024
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
1. Vị trí pháp lý và loại hình Trường giáo dục chuyên biệt, Lớp giáo dục chuyên biệt
- Vị trí pháp lý của Trường giáo dục chuyên biệt
+ Trường giáo dục chuyên biệt là cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, dành cho đối tượng học sinh khuyết tật cần các yêu cầu giáo dục đặc biệt theo phương thức giáo dục chuyên biệt với mục tiêu bảo đảm quyền được tham gia giáo dục, mở ra cơ hội học tập và học tập suốt đời đối với học sinh khuyết tật;
+ Trường giáo dục chuyên biệt có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng;
+ Trường giáo dục chuyên biệt được thành lập mới hoặc được tổ chức lại và hoạt động sau khi Thông tư này có hiệu lực do Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý.
- Trường giáo dục chuyên biệt bao gồm hai loại hình: công lập và tư thục.
+ Trường giáo dục chuyên biệt công lập do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu;
+ Trường giáo dục chuyên biệt tư thục do nhà đầu tư trong nước hoặc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư và bảo đảm điều kiện hoạt động.
- Lớp giáo dục chuyên biệt là lớp học của học sinh khuyết tật học tập theo phương thức giáo dục chuyên biệt được tổ chức cùng với các lớp học sinh khác trong trường mầm non, trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên (sau đây gọi chung là trường có Lớp giáo dục chuyên biệt).
2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường giáo dục chuyên biệt, trường có Lớp giáo dục chuyên biệt
- Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường giáo dục chuyên biệt
Trường giáo dục chuyên biệt thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định đối với cơ sở giáo dục cùng cấp học, loại hình; các quy định tại Quy chế này; ngoài ra thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn khác như sau:
+ Xây dựng kế hoạch trình cơ quan có thẩm quyền phối hợp tổ chức hoạt động can thiệp về y tế, phục hồi chức năng cho học sinh khuyết tật;
+ Thực hiện nhiệm vụ về giáo dục học sinh khuyết tật: can thiệp giáo dục sớm, hỗ trợ giáo dục hòa nhập khi được cấp có thẩm quyền giao. Các hoạt động này thực hiện theo quy định tại quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Cơ quan có thẩm quyền khi giao nhiệm vụ cần bảo đảm các điều kiện để Trường giáo dục chuyên biệt triển khai;
+ Được hợp tác với tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để hỗ trợ hoạt động giáo dục đối với học sinh khuyết tật theo quy định;
+ Được tiếp nhận khoản viện trợ phục vụ công tác giáo dục học sinh khuyết tật theo quy định;
+ Được tổ chức bán trú, nội trú phục vụ học sinh khuyết tật nếu đủ điều kiện.
- Nhiệm vụ và quyền hạn của trường có Lớp giáo dục chuyên biệt
Ngoài quyền hạn, nhiệm vụ của một cơ sở giáo dục theo quy định, trường có Lớp giáo dục chuyên biệt thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn khác như sau:
+ Xây dựng kế hoạch trình cơ quan có thẩm quyền phối hợp tổ chức hoạt động can thiệp về y tế, phục hồi chức năng cho học sinh khuyết tật;
+ Được hợp tác với tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước huy động nguồn lực hỗ trợ thực hiện hoạt động giáo dục đối với học sinh khuyết tật theo quy định;
+ Được tiếp nhận các khoản viện trợ phục vụ hoạt động giáo dục học sinh khuyết tật theo quy định;
+ Được tổ chức bán trú phục vụ học sinh khuyết tật nếu đủ điều kiện.
3. Lớp học trong Trường giáo dục chuyên biệt, Lớp giáo dục chuyên biệt
- Việc sắp xếp lớp học cho học sinh khuyết tật trong Trường giáo dục chuyên biệt căn cứ vào tuổi, nhu cầu học tập, năng lực học tập của học sinh và khả năng đáp ứng của nhà trường.
- Mỗi lớp học trong Trường giáo dục chuyên biệt, mỗi Lớp giáo dục chuyên biệt không quá 12 học sinh.
4. Hoạt động dạy và học của Trường giáo dục chuyên biệt
- Chương trình và kế hoạch giáo dục
+ Trường giáo dục chuyên biệt tổ chức dạy học và giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường. Kế hoạch giáo dục của nhà trường được xây dựng trên cơ sở kế hoạch dạy và học của các lớp và thực hiện theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với cấp học;
+ Căn cứ nhu cầu, khả năng của cá nhân học sinh khuyết tật, giáo viên đánh giá, xác định nội dung hoạt động, học tập của học sinh để lập kế hoạch giáo dục cá nhân. Trường giáo dục chuyên biệt tổ chức xây dựng nội dung và kế hoạch dạy học, giáo dục của từng lớp học;
+ Nội dung hoạt động, học tập của học sinh khuyết tật được xây dựng trên cơ sở nội dung giáo dục kỹ năng đặc thù và nội dung được quy định tại chương trình giáo dục mầm non, chương trình giáo dục phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo phù hợp với khả năng, nhu cầu cá nhân;
+ Học sinh khuyết tật được học phù hợp với khả năng và nhu cầu. Trên cơ sở thực hiện nội dung môn học/hoạt động giáo dục quy định tại chương trình giáo dục mầm non, chương trình giáo dục phổ thông, nhà trường có thể điều chỉnh phù hợp với khả năng học sinh.
Hiệu trưởng quyết định việc điều chỉnh môn học/hoạt động giáo dục, nội dung trên cơ sở đề xuất của giáo viên và tổ chuyên môn;
+ Nội dung giáo dục kỹ năng đặc thù được nhà trường tổ chức xây dựng và bảo đảm ít nhất 5 tiết (hoạt động học)/tuần phù hợp với nhu cầu, khả năng của cá nhân.
Hiệu trưởng Trường giáo dục chuyên biệt có thể quyết định điều chỉnh thời gian học tập nội dung giáo dục kỹ năng đặc thù trên cơ sở đề xuất của giáo viên và tổ chuyên môn, đặc biệt đối với học sinh khuyết tật cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông nếu đã tự bảo đảm được các yêu cầu cơ bản tự phục vụ cá nhân;
+ Căn cứ nhu cầu giáo dục của học sinh, Trường giáo dục chuyên biệt có thể bố trí thêm giờ hỗ trợ giáo dục/can thiệp cá nhân phù hợp;
+ Giáo viên và viên chức đối với vị trí việc làm khác (nhân viên đối với loại hình tư thục) liên quan phối hợp với cha mẹ hoặc người giám hộ học sinh xây dựng nội dung giáo dục và học tập trong kế hoạch giáo dục cá nhân.
- Sách giáo khoa và tài liệu tham khảo
+ Trường giáo dục chuyên biệt sử dụng sách giáo khoa môn học/hoạt động giáo dục theo danh mục được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt; tổ chức lựa chọn sách giáo khoa theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;
+ Học sinh khuyết tật nhìn: nếu không thể sử dụng được sách in, học sinh được sử dụng bản chữ nổi Braille của sách giáo khoa;
+ Giáo viên hướng dẫn học sinh học tập nội dung sách giáo khoa trên cơ sở nội dung dạy học được xác định trong kế hoạch giáo dục cá nhân;
+ Nhà trường lựa chọn, trang bị xuất bản phẩm tham khảo phục vụ hoạt động dạy học và giáo dục theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, phù hợp với nhu cầu dạy và học đối với học sinh khuyết tật.
- Đánh giá kết quả giáo dục
+ Đối với trẻ em mầm non: Trên cơ sở kế hoạch giáo dục cá nhân, giáo viên lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục phù hợp. Việc theo dõi, đánh giá sự tiến bộ của trẻ em mầm non thực hiện qua quan sát quá trình tham gia hoạt động để điều chỉnh kế hoạch giáo dục cá nhân phù hợp.
+ Đối với học sinh phổ thông
Trên cơ sở nội dung giáo dục và học tập xác định trong kế hoạch giáo dục cá nhân của học sinh, giáo viên thiết kế và thực hiện kế hoạch bài dạy, kiểm tra, đánh giá học sinh theo quy định đối với cấp học;
Học sinh khuyết tật được xác nhận hoàn thành chương trình lớp học, hoàn thành chương trình cấp học theo quy định đối với cấp học, trong đó ghi rõ hoàn thành chương trình lớp học, cấp học theo kế hoạch giáo dục cá nhân. Học bạ của học sinh khuyết tật phải kèm theo kế hoạch giáo dục cá nhân;
Hiệu trưởng quyết định việc điều chỉnh hình thức kiểm tra, đánh giá đảm bảo phù hợp đối với học sinh có yêu cầu đặc biệt trên cơ sở đề xuất của giáo viên và ý kiến của tổ chuyên môn.
- Tuyển sinh
+ Hằng năm, Trường giáo dục chuyên biệt xây dựng kế hoạch tuyển sinh, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; thực hiện công khai kế hoạch tuyển sinh và tổ chức tuyển sinh theo quy định;
+ Thực hiện công tác tuyển sinh đảm bảo minh bạch, công bằng, khách quan theo quy định;
+ Trường giáo dục chuyên biệt báo cáo Sở Giáo dục và Đào tạo hoặc cấp có thẩm quyền về kết quả tuyển sinh theo quy định.
- Chuyển trường
Học sinh Trường giáo dục chuyên biệt có nhu cầu và đáp ứng điều kiện được chuyển trường sang học Trường giáo dục chuyên biệt khác, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập; Lớp giáo dục chuyên biệt trong trường có Lớp giáo dục chuyên biệt hoặc trường học khác.
Thực hiện việc chuyển trường theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
5. Hoạt động dạy và học của Lớp giáo dục chuyên biệt
- Chương trình và kế hoạch giáo dục
+ Chương trình và kế hoạch giáo dục của Lớp giáo dục chuyên biệt thực hiện theo quy định đối với lớp học Trường giáo dục chuyên biệt.
Đối với Lớp giáo dục chuyên biệt của trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên: chương trình và kế hoạch giáo dục được xây dựng trên cơ sở nội dung giáo dục kỹ năng đặc thù, nội dung chương trình giáo dục thường xuyên của Bộ Giáo dục và Đào tạo, bảo đảm phù hợp với khả năng, nhu cầu của cá nhân học sinh khuyết tật;
+ Lớp giáo dục chuyên biệt thực hiện quy định chung theo Kế hoạch giáo dục của nhà trường, kế hoạch năm học của trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên có Lớp giáo dục chuyên biệt.
- Sách giáo khoa và tài liệu tham khảo, việc kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục đối với học sinh Lớp giáo dục chuyên biệt thực hiện quy định đối với học sinh Trường giáo dục chuyên biệt.
- Tuyển sinh
+ Hằng năm, trường có Lớp giáo dục chuyên biệt xây dựng kế hoạch tuyển sinh học sinh khuyết tật đối với các Lớp giáo dục chuyên biệt trong kế hoạch tổ chức tuyển sinh chung, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Thực hiện công khai kế hoạch tuyển sinh và tổ chức tuyển sinh theo quy định;
+ Thực hiện công tác tuyển sinh đảm bảo minh bạch, công bằng, khách quan theo quy định;
+ Trường có Lớp giáo dục chuyên biệt báo cáo cấp có thẩm quyền về kết quả tuyển sinh theo quy định.
- Chuyển trường, chuyển lớp
Học sinh của Lớp giáo dục chuyên biệt có nhu cầu và đáp ứng điều kiện được chuyển trường sang học Trường giáo dục chuyên biệt khác, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập; Lớp giáo dục chuyên biệt trong trường có Lớp giáo dục chuyên biệt khác hoặc lớp học, trường học khác.
Thực hiện việc chuyển trường, chuyển lớp theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trần Khánh