Nhằm tạo hành lang pháp lý minh bạch, chặt chẽ, thuận lợi cho cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu kinh doanh nhỏ lẻ, góp phần phát triển kinh tế địa phương và bảo đảm quyền kinh doanh chính đáng của công dân, ngày 30/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 168/2025/NĐ-CP quy định về đăng ký doanh nghiệp. Trong đó, quy định nhiều nội dung quan trọng về quyền thành lập, đăng ký cũng như trình tự, thủ tục đối với hộ kinh doanh cụ thể như sau:

Chủ thể được quyền thành lập hộ kinh doanh:

Hộ kinh doanh có thể do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình cùng đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các hoạt động kinh doanh. Trường hợp do nhiều thành viên hộ gia đình cùng thành lập, các thành viên phải lập văn bản ủy quyền cho một người đại diện làm chủ hộ kinh doanh trong suốt quá trình hoạt động. Văn bản ủy quyền này bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật.

Điều kiện được thành lập hộ kinh doanh:

Cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đều có quyền thành lập hộ kinh doanh, trừ các trường hợp sau:

Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù, hoặc đang trong thời gian chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc;

Bị tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;

Các trường hợp khác không được thành lập hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Trường hợp không phải đăng ký hộ kinh doanh:

Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối, người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ hoặc làm dịch vụ có thu nhập thấp không bắt buộc phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ khi hoạt động trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quy định cụ thể mức thu nhập thấp áp dụng tại địa phương. Tuy nhiên, nếu các đối tượng trên có nhu cầu, vẫn được quyền đăng ký hộ kinh doanh theo quy định.

Trình tự, thủ tục đăng ký thành lập hộ kinh doanh

Nộp hồ sơ:

Chủ hộ kinh doanh hoặc người được ủy quyền nộp hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi dự kiến đặt trụ sở kinh doanh.

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh gồm:

Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh;

Bản sao văn bản ủy quyền của các thành viên hộ gia đình cho một người làm chủ hộ kinh doanh (nếu hộ kinh doanh do nhiều thành viên hộ gia đình cùng thành lập). Văn bản ủy quyền phải được công chứng hoặc chứng thực.

Thời hạn xử lý hồ sơ:

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã cấp giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn ngày trả kết quả. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan này sẽ:

Cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh nếu hồ sơ đủ điều kiện;

Gửi thông báo tới cơ quan thuế quản lý trực tiếp hộ kinh doanh;

Trường hợp hồ sơ chưa đủ điều kiện, phải thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do và yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ.

Minh Anh