Theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 thì xe máy (xe mô tô) được xác định là xe cơ giới. Mặt khác, khoản 1 Điều 35 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định xe cơ giới gia giao thông đường bộ phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Được cấp chứng nhận đăng ký xe và gắn biển số xe theo quy định của pháp luật;
- Bảo đảm chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.
Theo đó, hành vi sử dụng xe máy mới mua mà chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký xe và gắn biển số xe tham gia giao thông là một trong những hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 9 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Hành vi này nếu vi phạm sẽ bị phạt đồng thời 02 lỗi, đó là: Lỗi không có giấy đăng ký xe và lỗi không gắn biển số.
Hơn nữa, theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 14 Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe thì:
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm điều khiển xe không có chứng nhận đăng ký xe (hoặc bản sao chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm theo bản gốc giấy biên nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài giữ bản gốc chứng nhận đăng ký xe) hoặc sử dụng chứng nhận đăng ký xe (hoặc bản sao chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm theo bản gốc giấy biên nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài giữ bản gốc chứng nhận đăng ký xe) đã hết hạn sử dụng, hết hiệu lực;
- Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm điều khiển xe không gắn biển số (đối với loại xe có quy định phải gắn biển số); gắn biển số không đúng với chứng nhận đăng ký xe hoặc gắn biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Bên cạnh đó, ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt hành chính, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau: Không có chứng nhận xe bị trừ 2 điểm; không gắn biển số bị trừ 6 điểm.
Do vậy, xe máy mới mua chưa có biển số xe mà tham gia giao thông trên đường có thể bị phạt đồng thời 02 lỗi là không có giấy đăng ký xe, không gắn biển số với mức phạt tối đa của hai lỗi vi phạm là 9.000.000 đồng và bị trừ 08 điểm giấy phép lái xe.
Tuy nhiên, đối với trường hợp chủ sở hữu xe máy đã đăng ký xe tạm thời thì theo quy định tại khoản 5 Điều 35 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 vẫn được phép tham gia giao thông theo thời hạn, tuyến đường và phạm vi hoạt động ghi trong chứng nhận đăng ký xe tạm thời theo khoản 5 Điều 24 Thông tư 79/2024/TT-BCA.
Luật gia Phạm Duy Khoa