Ngày 31/12/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 179/2024/NĐ-CP quy định chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi tắt là Nghị định số 179/2024/NĐ-CP). Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025, được áp dụng đối với cán bộ, công chức (bao gồm cả cán bộ, công chức cấp xã), viên chức; Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng; Chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam hoặc người nước ngoài. Với những chính sách nổi trội, Nghị định số 179/2024/NĐ-CP được kỳ vọng khi áp dụng sẽ tạo bước đột phá, từ đó góp phần thực hiện những mục tiêu quan trọng trong “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.
Thu hút người có tài năng vào khu vực công bằng những chính sách hấp dẫn
Nghị định số 179/2024/NĐ-CP quy định 6 chính sách áp dụng đối với người có tài năng vào khu vực công với nội dung cơ bản nêu sau:
Một là, chính sách ưu tiên tuyển dụng công chức, viên chức: Theo quy định, hình thức xét tuyển vào công chức, viên chức được áp dụng đối với sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng. Các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương phải phải ưu tiên bố trí biên chế để tuyển dụng thu hút đối tượng này. Đối với chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam, trong độ tuổi lao động theo quy định pháp luật về lao động, nếu có nguyện vọng công tác lâu dài tại cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thì được xem xét tiếp nhận vào công chức, viên chức.
Hai là, chính sách trợ cấp thu hút lần đầu sau tuyển dụng: Đối với sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng khi tuyển dụng vào làm công chức, viên chức thì ngoài việc được hưởng 100% mức lương trong thời gian tập sự, còn được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày tuyển dụng.
Đối với chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam khi tuyển dụng vào công chức, viên chức được bổ nhiệm, xếp lương vào ngạch, chức danh nghề nghiệp tương ứng vị trí việc làm được bố trí và được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 300% mức lương hiện hưởng.
Trường hợp chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam hoặc người nước ngoài thực hiện việc ký hợp đồng lao động thì cho phép người đứng đầu bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương quyết định mức thù lao trên cơ sở yêu cầu công việc, năng lực, đóng góp của chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành và nguồn kinh phí để thực hiện chính sách đối với người có tài năng của bộ, ngành, cơ quan Trung ương, địa phương. Ngoài ra, căn cứ khả năng cân đối ngân sách của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định bổ sung chính sách hỗ trợ đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng khi tuyển dụng vào làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
Ba là, chính sách đào tạo, bồi dưỡng sau tuyển dụng: Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng sau khi tuyển dụng vào công chức, viên chức được cơ quan, đơn vị quản lý, sử dụng tạo điều kiện tham gia học tập, nâng cao trình độ, cụ thể: được ưu tiên tập trung bồi dưỡng theo hướng trở thành nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành của lĩnh vực phù hợp chuyên môn công tác; được cử tham gia các khóa đào tạo tập trung trong nước, quốc tế đối với các chương trình phù hợp ngành, nghề, lĩnh vực phù hợp với định hướng phát triển và các khóa đào tạo, bồi dưỡng khác phù hợp đặc thù ngành, lĩnh vực, địa phương. Bên cạnh đó, họ được ưu tiên, tạo điều kiện cử tham gia đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, quản lý nhà nước và kiến thức chuyên ngành đáp ứng tiêu chuẩn lãnh đạo, quản lý theo chức danh được quy hoạch; tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức.
Bốn là, chính sách về điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc: Người có tài năng được đầu tư trang thiết bị, phương tiện làm việc; bố trí, sắp xếp nhân lực, vật lực để thực hiện nhiệm vụ; tiếp cận tài liệu phục vụ chuyên môn... bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện chính sách.
Năm là, chính sách ưu tiên trong bố trí, sử dụng sau tuyển dụng: Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng sau khi tuyển dụng vào công chức, viên chức được cơ quan, đơn vị quản lý, sử dụng tạo điều kiện trong bố trí, sử dụng như: được xem xét, ưu tiên lựa chọn quy hoạch, bổ nhiệm vào chức danh lãnh đạo, quản lý hoặc chuyên gia đầu ngành của các lĩnh vực công tác ở Trung ương và địa phương; cán bộ khoa học có năng lực nghiên cứu được tập trung bồi dưỡng theo hướng trở thành nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành cho các lĩnh vực được giao chủ trì các đề tài, công trình nghiên cứu khoa học từ cấp bộ, cấp tỉnh trở lên. Bên cạnh đó, họ còn được xét nâng ngạch lên chuyên viên chính hoặc tương đương nếu trong thời hạn 5 năm kể từ khi được tuyển dụng được đánh giá và xếp loại chất lượng ở mức từ hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong đó có 02 năm trở lên được đánh giá và xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Sáu là, chính sách hỗ trợ đối với chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam ở nước ngoài hoặc là người nước ngoài: Những đối tượng này được cơ quan có thẩm quyền tạo điều kiện đơn giản hóa giấy tờ và cấp thị thực, giấy cư trú, giấy phép lao động tại Việt Nam; tạo điều kiện, hỗ trợ thành viên gia đình (bao gồm cha, mẹ, vợ hoặc chồng, con đẻ, con nuôi dưới 18 tuổi) về thủ tục khi tìm kiếm việc làm và tuyển sinh, học tập tại các cơ sở giáo dục và đào tạo tại Việt Nam. Đồng thời, được cấp thị thực nhiều lần hoặc thẻ tạm trú với thời hạn tương ứng với thời gian ký kết hợp đồng lao động với cơ quan, đơn vị theo quy định.
Trọng dụng cán bộ, công chức, viên chức có tài năng qua những chính sách thiết thực
Nghị định số 179/2024/NĐ-CP quy định 5 chính sách
đối với người có tài năng:
Thứ nhất, chính sách tiến cử, công nhận cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) có tài năng: Người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền quản lý CBCCVC (cấp bộ, ngành hoặc cấp tỉnh) thành lập Hội đồng tuyển chọn người có tài năng để kiểm tra, đánh giá việc đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của CBCCVC có tài năng. Hội đồng tuyển chọn gồm tập thể lãnh đạo cơ quan, đại diện cấp ủy, công đoàn cùng cấp, người đứng đầu cơ quan tham mưu về công tác tổ chức cán bộ và thành phần khác do người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền quản lý quyết định.
Thứ hai, chính sách phụ cấp tăng thêm đối với CBCCVC có tài năng: CBCCVC có tài năng được hưởng phụ cấp tăng thêm hằng tháng bằng 150% mức lương hiện hưởng kể từ ngày có quyết định công nhận của cấp có thẩm quyền, tương đương mức phụ cấp thu hút sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng.
Thứ ba, chính sách bố trí, sử dụng CBCCVC có tài năng: CBCCVC có tài năng được cơ quan, đơn vị quản lý, sử dụng ưu tiên lựa chọn khi xem xét bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc bổ nhiệm chức danh chuyên gia cao cấp; thuộc trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định về quy hoạch, độ tuổi, thời gian giữ chức vụ tương đương khi xem xét bổ nhiệm; được cử đi học tập kinh nghiệm, nghiên cứu, trao đổi khoa học ở trong nước hoặc ở nước ngoài có liên quan chuyên môn, nghiệp vụ đảm nhận ít nhất 1 lần/năm; được chi trả toàn bộ kinh phí theo quy định trong thời gian đi học tập kinh nghiệm, nghiên cứu, trao đổi khoa học.
Thứ tư, chính sách tôn vinh, khen thưởng: Không áp dụng tỷ lệ trong xét tặng danh hiệu thi đua hoặc xét khen thưởng đối với người có tài năng; người có tài năng được cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng đề nghị vinh danh trong các buổi lễ, chương trình tôn vinh của bộ, ngành, địa phương và của cơ quan thông tấn báo chí có liên quan ngành, lĩnh vực công tác; được hưởng tiền thưởng do có thành tích được ghi nhận từ Quỹ thi đua, khen thưởng, quỹ tiền thưởng hàng năm.
Thứ năm, chính sách về nghỉ dưỡng và chế độ phúc lợi khác: Chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam hoặc là người nước ngoài được bố trí kỳ nghỉ dưỡng 07 ngày trong nước cùng gia đình (không quá 05 người); CBCCVC có tài năng được bố trí kỳ nghỉ dưỡng 07 ngày trong nước cùng gia đình (không quá 04 người). Kinh phí tổ chức kỳ nghỉ dưỡng do cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng người có tài năng chi trả theo quy định. Bên cạnh đó, họ còn được nâng bậc lương trước thời hạn, nâng lương theo thỏa thuận (hợp đồng) nếu có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền công nhận hoặc được xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành xuất sắc trong 2 năm liên tiếp kể từ ngày có quyết định tuyển dụng, ký hợp đồng.
Đối với chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, ngoài thù lao theo hợp đồng lao động đã ký kết, còn được đàm phán và hưởng tiền thưởng, lợi ích từ kết quả công việc theo thỏa thuận với cơ quan có thẩm quyền quản lý. Người có tài năng được ưu tiên thuê nhà công vụ hoặc vay tiền mua nhà trả góp theo bảo lãnh của cơ quan, tổ chức từ Ngân hàng chính sách xã hội với lãi suất ưu đãi theo quy định; được ưu tiên cao nhất trong nhóm đối tượng CBCCVC được mua nhà ở xã hội theo quy định. Người có tài năng có đóng góp quan trọng cho quốc gia được bố trí nhà ở công vụ theo quy định của cấp có thẩm quyền. Đồng thời, thành lập Quỹ phát triển nhân tài quốc gia nhằm hỗ trợ và khuyến khích phát triển nhân tài Việt Nam trên các lĩnh vực đời sống xã hội, không vì mục đích lợi nhuận, hoạt động theo mô hình quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, do Bộ Nội vụ là cơ quan chủ quản.
Từ những căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn, việc Chính phủ ban hành Nghị định số 179/2024/NĐ-CP với khung chính sách đột phá, vượt trội đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo chủ trương của Đảng, đồng thời bảo đảm sự đồng bộ về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị.
Đất nước ta đang trước những thời cơ và vận hội mới. Việc ban hành, triển khai thực hiện Nghị định số 179/2024/N Đ-CP cùng với các văn bản pháp luật khác không chỉ là tiếp tục hoàn thiện về mặt thể chế mà còn là sự thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng thành các quy định pháp luật của Nhà nước, đáp ứng nhu cầu về tuyển chọn và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, đồng thời có trọng tâm và chiến lược dài hạn về đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài. Đây cũng chính là “chìa khóa” để củng cố, xây dựng đội ngũ CBCCVC trung thành, trung thực, trong sáng, gương mẫu, tinh thông, vững bước trước những đổi thay của thời đại, làm nên kỳ tích vẻ vang, đưa đất nước bước vào “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.
(Phạm Thị Liên, trường Chính trị Tô Hiệu)