Để phù hợp, thống nhất và đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành, sửa đổi, bổ sung (như: Luật Đất đai, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu,…) và yêu cầu phù hợp với thực tế triển khai hệ thống dịch vụ công và chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất xây dựng Nghị định quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công thay thế Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ.

Rút gọn về hồ sơ thanh toán vốn, rút ngắn thời gian thanh toán vốn của nhiệm vụ, dự án

Theo dự thảo, các hợp đồng, phụ lục bổ sung hợp đồng, văn bản phê duyệt dự toán, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt được rút gọn thành các Bảng tổng hợp thông tin do chủ đầu tư lập và chịu trách nhiệm về nội dung thông tin tại bảng.

Bảng xác định giá trị khối lượng công việc hoàn thành (do chủ đầu tư lập và chịu trách nhiệm) chỉ bao gồm chỉ tiêu giá trị hợp đồng/dự toán và giá trị khối lượng công việc hoàn thành, bỏ các chỉ tiêu về khối lượng, đơn giá; Bảng kê giá trị khối lượng công việc đền bù, hỗ trợ và tái định cư đã thực hiện chỉ kê theo tổng số tiền thanh toán cho các cơ quan, tổ chức và tổng số tiền thanh toán trực tiếp cho hộ dân (bỏ kê các nội dung chi tiết theo nội dung hợp đồng).

Bãi bỏ thành phần hồ sơ thanh toán (Quyết định hoặc văn bản phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của cấp có thẩm quyền theo quy định của Luật Đấu thầu; Văn bản của cấp có thẩm quyền cho phép tự thực hiện).

Thời gian thanh toán vốn tối đa 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị thanh toán (rút ngắn từ 3 ngày thành 2 ngày).

Quy định phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý tạm ứng

Quy định về tạm ứng vốn đầu tư công tại dự thảo Nghị định theo hướng tăng cường trách nhiệm đối với chủ đầu tư, cơ quan cấp trên chủ đầu tư trong việc sử dụng, thu hồi vốn tạm ứng, hạn chế tình trạng lạm dụng, chiếm dụng vốn tạm ứng kéo dài. Cụ thể:

Không yêu cầu về nội dung "mức thu hồi tạm ứng từng lần, thời điểm thu hồi tạm ứng từng lần" phải được ghi cụ thể trong hợp đồng. Chỉ quy định về nội dung: Mức vốn tạm ứng, thời điểm tạm ứng lần đầu và các nội dung khác đảm bảo việc thu hồi hết tạm ứng khi giá trị giải ngân đạt 80% giá trị hợp đồng (trừ trường hợp được người có thẩm quyền cho tạm ứng ở mức cao hơn).

Không quy định về mức vốn tạm ứng tối đa. Riêng đối với hợp đồng xây dựng, mức vốn tạm ứng thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Quy định đơn vị, tổ chức làm nhiệm vụ tổ chức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chuyển toàn bộ số tiền bồi thường, hỗ trợ của đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản không nhận tiền hoặc đang có tranh chấp về tài khoản tiền gửi của tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư mở tại ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối theo lãi suất không kỳ hạn (quy định phù hợp với điểm mới của Luật Đất đai số 31/2024/QH15).

Triệt để phân cấp trách nhiệm đối với chủ đầu tư trong việc quản lý, thu hồi tạm ứng: chịu trách nhiệm về đề nghị tạm ứng đúng đối tượng, phù hợp với tiến độ và khả năng giải ngân của dự án; chịu trách nhiệm theo dõi chi tiết từng khoản tạm ứng, thực hiện thu hồi tạm ứng khi thanh toán khối lượng hoàn thành; báo cáo định kỳ về tình hình sử dụng và thu hồi tạm ứng với cơ quan cấp trên của chủ đầu tư và có trách nhiệm giải trình khi có tồn đọng, chậm thu hồi, tạm ứng quá hạn hoặc sai phạm trong quản lý vốn tạm ứng.

Bổ sung trách nhiệm cơ quan chủ quản có trách nhiệm chỉ đạo, đôn đốc chủ đầu tư có biện pháp đảm bảo thu hồi hết số tạm ứng quá hạn.

Bỏ quy định Bộ Tài chính, Sở Tài chính có công văn đề nghị các bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân các cấp có biện pháp thu hồi vốn tạm ứng quá hạn đối với các dự án thuộc nhiệm vụ quản lý.

Huy Thành