Theo quy định của Luật Xây dựng sửa đổi 2020, từ ngày 01/01/2021, công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ quy mô dưới 7 tầng được miễn cấp giấy phép xây dựng. Đây được xem như một động thái quan trọng về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng dân dụng thời gian qua, giúp doanh nghiệp và người dân thuận lợi hơn trong quá trình triển khai xây dựng.

Tuy nhiên, nếu để người dân tự ý xây dựng nhà ở mà không tuân thủ các quy định trong xây dựng, thiếu sự giám sát quản lý của cơ quan chức năng thì nguy cơ công trình kém chất lượng và không bảo đảm an toàn sẽ khó tránh khỏi, gây hệ lụy khôn lường. Thực tế cũng cho thấy, vẫn xảy ra các vụ việc mất an toàn nghiêm trọng trong xây dựng, gây thiệt hại về tính mạng và tài sản. Chưa kể, việc quản lý không gian kiến trúc cảnh quan đô thị không chỉ ở phần nổi, mà còn có những quy định chặt chẽ về không gian ngầm, nhất là tại các đô thị lớn.

Để bảo đảm cho doanh nghiệp và người dân thuận lợi hơn trong quá trình triển khai xây dựng, đồng thời không buông lỏng quản lý chất lượng, nhiều ý kiến cho rằng, cần phải có hướng dẫn chi tiết với các chế tài cụ thể. Theo đó, để kiểm soát chất lượng, các công trình vẫn phải được đơn vị chức năng thẩm định, phải đạt các tiêu chuẩn nhà kiên cố phù hợp với các quy chuẩn xây dựng; bảo đảm phù hợp với quy hoạch, các quy chuẩn về độ an toàn kết cấu, phòng chống cháy nổ, thoát hiểm, vấn đề môi trường, số tầng hầm của công trình, diện tích bao nhiêu sẽ được xây dựng tối đa bao nhiêu tầng, đi kèm là các quy chuẩn về nền móng, kết cấu... Riêng đối với công trình nhà ở khu vực nông thôn, đặc biệt là ở những vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, sạt lở đất càng phải coi trọng đến kết cấu, chịu lực, độ bền vững của công trình trước các yếu tố tác động của điều kiện tự nhiên.

Cùng với các chế tài xử lý vi phạm, nhiều ý kiến cũng cho rằng, công tác kiểm tra, giám sát của lực lượng quản lý trật tự xây dựng cần được thực hiện thường xuyên hơn, theo sát từ khi khởi công tới khi hoàn thành và đưa vào sử dụng nhằm bảo đảm không phiền nhiễu về thủ tục hành chính và quản lý được chất lượng xây dựng. Đồng thời, để bảo đảm an toàn và tôn trọng các quy hoạch chung, cũng cần quy định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức khi công trình xây dựng xảy ra sự cố, tai nạn, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng khi thực thi. Nếu cá nhân, đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ, buông lỏng quản lý phải được xử lý nghiêm minh, kịp thời, tạo niềm tin trong Nhân dân.

Hồng Điệp