Ngày 15/8/2025, Nghị định số 226/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, sửa đổi, bổ sung một số quy định quan trọng của các Nghị định chi tiết thi hành Luật Đất đai. Nghị định này mang đến nhiều thay đổi đáng chú ý nhằm giải quyết các vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp.

1. Quy định mới về bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi

Nghị định 226/2025/NĐ-CP bổ sung Điều 14a vào Nghị định 88/2024/NĐ-CP, làm rõ việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất:

• Đối với cây lâu năm cho thu hoạch nhiều lần: Nếu không xác định được sản lượng còn lại, mức bồi thường sẽ được tính bằng giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây.
• Đơn giá bồi thường: Nếu chưa có quy trình sản xuất được ban hành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương để ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi.

2. Sửa đổi quy định về ghi nợ tiền sử dụng đất

Nghị định sửa đổi Điều 18 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, đưa ra quy định mới về ghi nợ tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

• Đối tượng ghi nợ: Cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất có nhu cầu ghi nợ khi được cấp Giấy chứng nhận lần đầu.
• Thời hạn ghi nợ: Được tính đến khi người sử dụng đất thực hiện các quyền như chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn. Tuy nhiên, nếu tặng cho hoặc thừa kế mà người nhận thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì được tiếp tục ghi nợ.
• Thời gian áp dụng: Việc ghi nợ này được áp dụng trong thời gian từ ngày 01/8/2024 đến hết ngày 31/7/2029.

3. Điều kiện đối với tổ chức tư vấn lập quy hoạch sử dụng đất

Nghị định 226/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung Điều 23 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, quy định cụ thể hơn về điều kiện của các tổ chức tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

• Tổ chức tư vấn cấp tỉnh: Phải có ít nhất 01 chuyên gia tư vấn chủ trì và ít nhất 05 chuyên gia tư vấn đáp ứng các điều kiện về kinh nghiệm và bằng cấp liên quan.
• Tổ chức tư vấn cấp xã: Tương tự, phải có ít nhất 01 chuyên gia tư vấn chủ trì và ít nhất 05 chuyên gia tư vấn đáp ứng các điều kiện cụ thể.

4. Sửa đổi thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng

Nghị định sửa đổi Điều 50 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, làm rõ quy trình chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng sang mục đích khác:

• Cơ quan quản lý đất đai cấp xã sẽ tổng hợp nhu cầu và lập danh mục các dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất.
• Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để chấp thuận danh mục này.
• Tuy nhiên, các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất mà không phải lập dự án đầu tư sẽ không phải thực hiện thủ tục này.

5. Thẩm định, phê duyệt phương án đấu giá quyền sử dụng đất

Nghị định cũng sửa đổi Điều 55 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, quy định rõ thẩm quyền thẩm định và phê duyệt phương án đấu giá quyền sử dụng đất:

• Đối với thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã: Cơ quan quản lý đất đai cấp xã sẽ kiểm tra hồ sơ và trình Chủ tịch UBND cấp xã phê duyệt.
• Đối với thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh: Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh sẽ kiểm tra hồ sơ và trình Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt.

Nghị định 226/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, đồng thời bãi bỏ một số văn bản pháp luật cũ, tạo cơ sở pháp lý thống nhất, rõ ràng hơn trong công tác quản lý và sử dụng đất đai.

Hồng Hạnh