Ngày 28/4/2021, Bộ Y tế có Công văn số 3518/BYT-KCB gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tăng cường kiểm tra, ngăn ngừa sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha).
Thuốc lá mới và những hệ lụy khôn lường
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam đang xuất hiện nhiều sản phẩm thuốc lá mới, trong đó phổ biến nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha,... Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), để sản xuất các sản phẩm thuốc lá điện tử có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng, trong đó, rất nhiều loại hương liệu độc hại và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe, các sản phẩm này đều có chất nicotine là chất gây nghiện.
Các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha (sau đây gọi chung là sản phẩm thuốc lá mới) rất có hại cho sức khỏe của cả người hút và những người xung quanh, là nguyên nhân của nhiều trường hợp ngộ độc nicotin, gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa.
Sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và lối sống của giới trẻ, với những hậu quả trước mắt và lâu dài như: rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hơn. Sử dụng thuốc lá điện tử còn gây chấn thương do cháy nổ thiết bị để hút.
Tại Việt Nam, các sản phẩm thuốc lá mới là những sản phẩm chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ đang gia tăng nhanh chóng. Kết quả Điều tra sức khoẻ học sinh toàn cầu của WHO thực hiện tại 21 tỉnh, thành phố cho thấy: Nếu như năm 2015 tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 0,2% thì hiện nay tỷ lệ này tăng lên 2,6%. Theo báo cáo năm 2020 của Viện Chiến lược và Chính sách y tế: Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8 đến lớp 12 là 8,35%, ở độ tuổi học sinh lớp 10 đến lớp 12 là 12,6%. Thuốc lá điện tử xâm nhập vào các trường học không chỉ ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên mà còn để lại những hậu quả lâu dài về sức khỏe, kinh tế, xã hội.
Tăng cường công tác tuyên truyền và kiểm tra
Để ngăn ngừa tình trạng sử dụng các sản phẩm thuốc lá, bao gồm cả các sản phẩm thuốc lá mới trong học sinh, sinh viên giảm thiểu các tổn thất về sức khỏe, kinh tế, xã hội do việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra trong cộng đồng, Bộ Y tế đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp thực hiện các hoạt động:
Cùng với việc phổ biến về tác hại của thuốc lá điếu và các quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, tiếp tục phổ biến rộng rãi về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới cho toàn thể học sinh, sinh viên, học viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan, đơn vị, cơ sở giáo dục; Đẩy mạnh hoạt động xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở giáo dục.
Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố tăng cường tuyên truyền, phổ biến tác hại của việc sử dụng thuốc lá mới tới sinh viên, học sinh các cấp; Tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha tại các cơ sở giáo dục; Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm quy định cấm bán thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá mới phía ngoài cổng cơ quan, đơn vị, trường học theo quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Thu Phương