Luật Công nghệ thông tin năm 2006 sau gần 20 năm áp dụng đã bộc lộ nhiều hạn chế, chưa theo kịp tốc độ phát triển nhanh của công nghệ số. Khi đó, những công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud Computing) hay chuỗi khối (Blockchain) chưa phổ biến. Vì vậy, nhiều vấn đề thực tiễn mới phát sinh chưa được pháp luật điều chỉnh, như: số hóa thế giới thực, hạ tầng số, công dân số, văn hóa số, bảo vệ dữ liệu, hay chính phủ số.
Bộ Khoa học và Công nghệ đang xây dựng Luật Chuyển đổi số, nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thúc đẩy quá trình số hóa quốc gia, kết nối giữa thế giới thực và thế giới số, đồng thời bảo đảm an toàn, bền vững trong triển khai chuyển đổi số, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, thúc đẩy chính phủ số, phát triển kinh tế số, xã hội số, đồng thời nâng cao năng lực hội nhập quốc tế.
Chính sách nổi bật
Theo dự thảo, Nhà nước xác định chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược hàng đầu, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, đồng thời ưu tiên đầu tư hạ tầng số đồng bộ, bền vững và xanh.
Các chính sách nổi bật gồm:
- Xây dựng Chính phủ số hoạt động hiệu quả, minh bạch, dựa trên dữ liệu.
- Hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, hợp tác xã, trong quá trình chuyển đổi số.
- Khuyến khích phát triển các nền tảng số trong nước, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng và người lao động.
- Phổ cập kỹ năng số cho toàn dân, đưa ngôn ngữ số vào chương trình đào tạo, xây dựng xã hội số công bằng, an toàn.
- Phát triển nhân lực số chất lượng cao, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng và làm chủ công nghệ AI, bảo đảm chủ quyền số quốc gia.
Đề xuất: 9 hành vi bị nghiêm cấm trong chuyển đổi số
Dự thảo Luật Chuyển đổi số đề xuất 9 nhóm hành vi nghiêm cấm, cụ thể:
- Lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự xã hội, đạo đức, thuần phong mỹ tục; phát tán thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức.
- Phát tán, sử dụng trái phép dữ liệu, công nghệ số cho mục đích vi phạm pháp luật.
- Phá hoại, can thiệp trái phép vào hạ tầng số, cơ sở dữ liệu quốc gia, nền tảng số của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
- Cản trở, gây khó khăn cho hoạt động chuyển đổi số hợp pháp của cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân.
- Xâm phạm quyền riêng tư, vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, an toàn thông tin, an ninh mạng trong quá trình chuyển đổi số.
- Lợi dụng nền tảng số để gian lận, lừa đảo, trục lợi, sử dụng giao diện đánh lừa người dùng.
- Tạo hoặc chỉnh sửa nội dung bằng trí tuệ nhân tạo mà không gắn nhãn rõ ràng, gây nhầm lẫn hoặc phục vụ mục đích lừa đảo.
- Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường của nền tảng số để cạnh tranh không lành mạnh, ví dụ: định giá bất công, phân biệt đối xử, ưu tiên sản phẩm của mình nhằm loại bỏ đối thủ.
- Cán bộ, công chức, viên chức đưa thông tin bí mật Nhà nước, dữ liệu cá nhân chưa được phép, hoặc thông tin nội bộ quan trọng vào hệ thống trí tuệ nhân tạo; sử dụng AI cho các hành vi vi phạm như lừa đảo, tạo tin giả, phá hoại hệ thống, xâm nhập trái phép; lưu trữ mật khẩu công vụ trên nền tảng AI.
Minh Anh