Năm 2021, thành phố Hải Phòng lựa chọn chủ đề năm “Đẩy mạnh chỉnh trang, hiện đại hóa đô thị - Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu”. Theo đó, công trình tại xã nông thôn mới kiểu mẫu phải tiệm cận các tiêu chí của đô thị, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, chăm lo cuộc sống của người dân nông thôn.
Trên địa bàn thành phố, tính đến hết năm 2019, thành phố Hải Phòng đã xây dựng 100% các xã đạt chuẩn xã nông thôn mới. Năm 2020 vừa qua, thành phố bắt đầu triển khai xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu với định hướng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu gắn kết chặt chẽ với quá trình đô thị hóa của thành phố, là một trong những động lực chính góp phần thúc đẩy quá trình phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, đặc biệt là chuẩn bị cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất cho việc chuyển đổi một số huyện thành quận và thành phố. Trong đó, ưu tiên tập trung phát triển hạ tầng giao thông nông thôn đảm bảo đồng bộ, hiện đại, kết nối thông suốt từ thành phố đến huyện, xã, thôn với 04 loại quy mô (mặt đường rộng 9m, 7m, 5,5m, 3,5m, có hệ thống chiếu sáng, thoát nước, vỉa hè, cây xanh) tính chất như đường đô thị…
Thực hiện chương trình xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu theo chủ trương của Thành ủy, Nghị quyết số 56 ngày 09/12/2019 của Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng và thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XVI đề ra đến năm 2025 có “100% số xã cơ bản đạt tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu”.
Trong thời gian qua, thành phố đã lựa chọn 08 xã để triển khai thí điểm; ngân sách thành phố hỗ trợ kinh phí để đầu tư xây dựng các công trình, vật kiến trúc trên đất hiến tặng của Nhân dân; các địa phương vận động Nhân dân tự nguyện hiến tặng đất để mở rộng các tuyến đường giao thông. Để hoàn thành tiêu chí, các địa phương cần đầu tư xây dựng 201 công trình. Trong năm 2020 và năm 2021, thành phố đã bố trí bố trí 1.083,79 tỷ đồng cho các xã để triển khai, dự kiến các địa phương cần vận động khoảng 4.000 hộ dân hiến tặng 117.000m2 đất để xây dựng, hoàn thành 201 công trình.
Hết năm 2020, các địa phương đã hoàn thành 38 công trình, vận động 939 hộ dân hiến 32.568m2 đất . Việc xây dựng các công trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng nông thôn. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn một số xã còn có những khó khăn, vướng mắc.
Đến thời điểm hiện nay, do Trung ương chưa ban hành Chương trình, Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 nên các cơ chế chính sách, văn bản pháp lý, văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình còn chưa thống nhất. Chương trình triển khai trong thời điểm xảy ra đại dịch Covid-19 dẫn đến việc triển khai nhiều công việc bị ảnh hưởng, đặc biệt là các nội dung liên quan đến phải họp, xin ý kiến rộng rãi trong Nhân dân…
Bên cạnh đó, năm 2020 là năm đầu tiên thành phố triển khai xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Vì vậy, các sở, ngành, địa phương còn gặp nhiều lúng túng trong việc hướng dẫn và tổ chức thực hiện, giải quyết các vấn đề phát sinh, nhiều lần phải xin ý kiến chỉ đạo của thành phố, như: công tác giải phóng mặt bằng, chỉnh lý hồ sơ đất đai…
Để quyết tâm thực hiện được mục tiêu đề ra, trong thời gian tới các sở, ngành, địa phương phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tập trung cao để xây dựng, hoàn thành 08 xã thí điểm, trọng tâm là công tác tuyên truyền, vận động nhân dân hiến đất mở rộng các tuyến đường giao thông; chỉ đạo các nhà thầu tập trung nhân lực, máy móc thiết bị để thi công các công trình nông thôn mới kiểu mẫu năm, đảm bảo tiến độ, chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, phấn đấu 100% các công trình hoàn thành trước ngày 30/9/2021. Sau khi hoàn thành tại 8 xã thí điểm, cần tiến hành tổ chức tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm việc triển khai xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu; khen thưởng, động viên kịp thời các hộ dân đã hiến đất, các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Trong thời gian tới, sau khi Trung ương ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, thành phố sẽ sớm đề xuất Hội đồng nhân dân thành phố xem xét, quyết định về Chương trình xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu của thành phố giai đoạn 2021 - 2025 làm căn cứ để triển khai trên toàn thành phố.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVI nhiệm kỳ 2020 - 2025 cũng đã xác định mục tiêu: “Đến năm 2025, có 100% số xã cơ bản đạt tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu”. Tính đến thời điểm hiện nay, tổng nguồn lực trực tiếp từ ngân sách thành phố dành cho Chương trình dự kiến là 25.000 tỷ đồng hỗ trợ cho các địa phương đầu tư hoàn thành tiêu chí về giao thông và môi trường, các huyện ưu tiên nguồn lực cấp huyện, huy động các nguồn lực ngoài ngân sách để xây dựng hoàn thành xã nông thôn mới kiểu mẫu.
Hiện thành phố đang tập trung cao cho việc triển khai xây dựng, hoàn thành nông thôn mới kiểu mẫu tại 08 xã thí điểm. Đồng thời, trong quý III, quý IV/2021, thành phố sẽ tiếp tục triển khai thí điểm thêm 14 xã. Giai đoạn 2022 - 2025 tiếp tục triển khai hoàn thành tại 115 xã còn lại. Trong đó, sẽ ưu tiên tập trung cho 02 huyện An Dương, Thủy Nguyên hoàn thành xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu trước năm 2024; chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về hạ tầng - kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông để đẩy nhanh tiến độ đô thị hóa phục vụ việc xây dựng huyện An Dương thành quận và huyện Thủy Nguyên thành thành phố trực thuộc thành phố vào trước năm 2025…
Minh Anh