Hầu hết trẻ em đều thích nước vì đó là môi trường để vui chơi, khám phá nhiều điều mới lạ. Tuy nhiên, môi trường nước lại luôn tiềm ẩn nguy cơ đuối nước, vì thế cần khuyến khích trẻ em, học sinh học bơi an toàn, học những kỹ năng phòng tránh đuối nước, hình thành các kỹ năng sinh tồn cần thiết để chủ động ứng phó khi không may gặp tai nạn đuối nước cũng như đảm bảo an toàn khi tham gia hoạt động trong môi trường nước.

 Theo Quyết định số 1248/QĐ-TTg ngày 19/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021 - 2030, nhiệm vụ của toàn ngành giáo dục là thực hiện công tác phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em và học sinh trong trường học. Xây dựng trường học an toàn phòng, chống tai nạn thương tích. Nâng cao năng lực cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục các cấp về phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em. Tuyên truyền, giáo dục kiến thức, kỹ năng phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em trong nhà trường, chú trọng kiến thức, kỹ năng phòng, chống tai nạn giao thông và đuối nước; giáo dục kỹ năng bơi an toàn cho học sinh. Trang thông tin điện tử Phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố xin trích đăng một số nội dung về chủ động đảm bảo an toàn phòng tránh đuối nước ở học sinh theo tài liệu hướng dẫn giáo dục phòng, tránh đuối nước học sinh của Vụ Giáo dục thể chất-Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Chủ động đảm bảo an toàn phòng tránh đuối nước ở học sinh

Luôn cảnh giác, cẩn thận khi vui chơi gần các khu vực ao hồ, sông, suối. Nhiều trường hợp trẻ em, học sinh bị đuối nước sau khi tan trường, đặc biệt là trong các buổi được nghỉ học, các em rủ nhau đi tắm, chơi đùa gần khu vực có vùng nước mở, vùng sình lầy. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo, quán triệt: giáo viên ở các tiết học cuối trước khi học sinh tan trường, duy trì thường xuyên nhắc nhở, khuyến cáo các em không được chơi, đùa nghịch gần ao hồ, sông suối, kênh rạch, hố công trình,… nơi tiềm ẩn nguy cơ đuối nước; không tự ý hoặc rủ nhau đi tắm, đi bơi khi không có người lớn đi cùng, đặc biệt là trong thời gian được nghỉ học, nghỉ hè.

Loại bỏ nguy cơ đuối nước cho trẻ em tại cộng đồng, gia đình, trường học

 Môi trường sống luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn đuối nước nhưng không phải tất cả đều có biển cảnh báo. Đối với người lớn có thể dễ nhận biết được những nguy cơ này, nhưng đối với trẻ em, học sinh đặc biệt lưu ý ở lứa tuổi tiểu học, các em bị hạn chế hơn, bên cạnh đó do tính hiếu động, thích khám phá nên rất dễ xảy ra tai nạn đáng tiếc. Vì vậy, trong mỗi gia đình luôn phải lưu ý loại bỏ nguy cơ đuối nước ở ao, hố chứa nước, mương, kênh rạch,… trong gia đình và quanh nhà cũng như các vật dụng chứa nước trong gia đình; chính quyền địa phương, các ngành chức năng đảm bảo môi trường cộng đồng an toàn và nhà trường đảm bảo môi trường an toàn trong khuôn viên trường học, đặc biệt ở những trường có ao hoặc hồ bơi. Gia đình và các tổ chức đoàn thể cần chủ động kiến nghị chính quyền địa phương để có giải pháp đảm bảo môi trường sống an toàn để ngăn ngừa tai nạn đuối nước có thể xảy ra.

Chỉ bơi, lội khi có người lớn giám sát

Bơi trong môi trường nước ở bể bơi và bơi trong môi trường nước tự nhiên ở ao, hồ, sông suối,… hoàn toàn khác nhau. Các em có thể bơi rất tốt tại bể bơi, vì ở môi trường này các em bơi nhiều nên quen và bể bơi luôn có nhiều người, tâm lý tự tin, khi bơi mệt có thể đu, bám vào dây phao, thành bể bơi…. Tuy nhiên, khi bơi ở ao hồ, sông suối, biển,…môi trường mới, hoàn toàn khác, lạ lẫm, mức nước ở mỗi chỗ nông, sâu khác nhau; khi đang bơi ở vùng nước nông, nhiệt độ nước bình thường, nhưng khi bơi vào vùng nước sâu nhiệt độ sẽ thấp, cảm giác lạnh hoặc khi gặp các chướng ngại vật, gặp vùng nước xoáy,… sẽ làm giật mình dẫn đến hoảng loạn, mất bình tĩnh, các em có thể quên những kỹ năng sơ đẳng tự cứu đuối, sặc nước như vậy nguy cơ gặp đuối nước sẽ rất cao nếu không có sự giám sát, hỗ trợ kịp thời từ người lớn. Tại các lớp học bơi, cần trang bị đủ phao tay, phao lưng đúng kích cỡ dành cho trẻ nhỏ, có đủ giáo viên, người giám sát hồ bơi (tốt nhất là 1 người giám sát tối đa 10 học viên). Đáy hồ, bể bơi phải quan sát được rõ ràng. Hiện nay, tình trạng trẻ em, học sinh biết bơi rủ nhau đi tắm, vui đùa ở ao, hồ, sông, biển,… là khá phổ biến ở nhiều địa phương và thường không có người lớn đi kèm, giám sát hoặc có người lớn đi cùng nhưng hạn chế về năng lực, thiếu trách nhiệm. Một số gia đình chủ quan khi cho các em đi tắm biển, cho là các bãi tắm đều có lực lượng cứu hộ nên không quản lý sát sao cũng có thể xảy ra tai nạn. Để đảm bảo an toàn cho các em thì nhà trường và gia đình cần phải thường xuyên tuyên truyền, giáo dục để các em hiểu và ý thức được những nguy cơ đuối nước có thể xảy ra nếu không tuân thủ các nguyên tắc an toàn.

Ra khỏi vùng nước khi cơ thể bắt đầu cảm thấy mệt mỏi

Khi bơi, nếu cảm thấy cơ thể lạnh, mệt mỏi, đuối sức thì trẻ em, học sinh có thể sử dụng phương pháp nổi ngửa để nghỉ ngơi, hồi sức và từ từ ra khỏi vùng nước để đảm bảo an toàn. Nguyên tắc này rất dễ nhận biết và thực hiện được, nhưng trong nhiều trường hợp gặp sự cố, trẻ em, học sinh lại trở nên lúng túng, thậm chí hoảng loạn, không thực hiện được.

Một số lưu ý đối với học sinh

 Thường xuyên nhắc nhở để các em không mắc các lỗi khi bơi, lội: Nhảy cắm đầu (dễ bị tai nạn khi gặp vùng nước nông hoặc có vật nguy hiểm dưới đáy); bơi thi ở nơi không có chỉ dẫn (dễ gặp tai nạn bất ngờ). Bơi khi trời đã tối, có sấm chớp, mưa (dễ gặp tai nạn đuối nước). Không khởi động/khởi động không kỹ hoặc vận động quá sức trước khi xuống nước (dễ bị chuột rút, chấn thương khớp vai, gối). Ăn uống khi đang bơi (dễ bị sặc nước). Đi bơi ngay sau khi ăn no (dễ bị nôn, dễ ngạt nước, máu lên não không đủ gây choáng váng, tạm mất ý thức, dễ gây chuột rút). Không thông báo cho gia đình biết khi cùng bạn đi bơi; rủ nhau đi tắm, vui chơi vào lúc được nghỉ học ở trường.