Thị trường bất động sản thời gian qua đã xuất hiện một số hợp đồng mua bán căn hộ với các thuật ngữ có thể gây nhầm lẫn cho người mua như “Hợp đồng mua bán quyền căn hộ”, “Hợp đồng chuyển nhượng tài sản”..., trong đó đối tượng của hợp đồng mua bán là quyền sử dụng căn hộ, chứ không phải quyền sở hữu. Điều này có thể dẫn đến những hệ quả pháp lý bất lợi cho người mua sau khi nhận căn hộ. Để hạn chế tình trạng này, vừa qua, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương) đã hướng dẫn người mua một số lưu ý khi tiến hành các giao dịch liên quan đến căn hộ:
Thứ nhất: Cần kiểm tra những thông tin cơ bản trong hợp đồng được bên bán cung cấp để xác định chính xác đối tượng muốn mua
- Ví dụ, đối với hợp đồng mua bán căn hộ chung cư, thì người mua cần kiểm tra đối tượng mua bán của hợp đồng là “căn hộ chung cư”.
- Hợp đồng phải có các căn cứ quan trọng xác lập hợp đồng mua bán căn hộ chung cư là Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản; văn bản bảo lãnh của ngân hàng về việc bảo lãnh nghĩa vụ của chủ đầu tư liên quan đến việc chậm bàn giao căn hộ và thông báo của Sở Xây dựng tỉnh, thành phố về việc bán nhà ở hình thành trong tương lai (đối với hợp đồng mua bán căn hộ chung cư hình thành trong tương lai) hoặc biên bản nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng của cơ quan có thẩm quyền (đối với hợp đồng mua bán căn hộ có sẵn);
- Hợp đồng phải ghi rõ mục đích sử dụng căn hộ để ở.
- Bên mua được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất…
Trong trường hợp hợp đồng có những quy định gây khó hiểu hoặc lạ lẫm với người tiêu dùng như “căn hộ du lịch”, “căn hộ khách sạn”, “hợp đồng mua bán quyền tài sản”, “hợp đồng chuyển nhượng tài sản”, “dự án không hình thành đơn vị ở”,… bên mua cần yêu cầu đơn vị bán hàng giải thích và cung cấp cơ sở pháp lý. Đồng thời tự tìm hiểu thêm thông tin qua nhiều kênh khác nhau (như các cơ quan xây dựng, các cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng).
Thứ hai, xác minh thông tin về bản hợp đồng được cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thông qua
Đối với các hợp đồng liên quan đến bất động sản, theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các văn bản hướng dẫn thi hành và Quyết định số 02/2012/QĐ-TTg ngày 13/01/2012 của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, thì doanh nghiệp phải đăng ký hợp đồng mua bán căn hộ chung cư tại cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có thẩm quyền trước khi giao kết với người tiêu dùng. Các dạng hợp đồng liên quan đến bất động sản khác không phải là mua bán căn hộ chung cư không thuộc đối tượng đăng ký tại các cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng.
Theo đó, để tránh trường hợp chủ đầu tư cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác về việc đăng ký, khách hàng cần xác minh lại chính xác bản hợp đồng đã được cơ quan có thẩm quyền thông qua. Cách thức xác minh như sau:
- Bước 1: Tra cứu thông tin về hợp đồng được thông qua của chủ đầu tư (nếu có) trên trang thông tin điện tử của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng hoặc Sở Công Thương nơi có dự án hoặc liên hệ trực tiếp để biết thêm thông tin chi tiết.
- Bước 2: Tiến hành đối chiếu bản hợp đồng được cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thông qua (nếu có) với bản được chủ đầu tư cung cấp.
Người dân lưu ý chỉ đặt cọc, ký kết bất kỳ giấy tờ gì hoặc hợp đồng mua bán với bên bán một khi đã hiểu rõ về đối tượng giao dịch và đã nghiên cứu kỹ nội dung hợp đồng cũng như các giấy tờ pháp lý có liên quan.
Danh sách các hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng thông qua được tổng hợp tại Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (địa chỉ: vcca.gov.vn).
Bản hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng thông qua đăng tải công khai tại địa chỉ: Hợp đồng mẫu (vcca.gov.vn) và Cục Quản lý cạnh tranh (vcca.gov.vn) (đối với những hợp đồng được thông qua trước năm 2018).
Nguyên Thảo