Hỏi: Anh A và chị B sống chung với nhau nhiều năm nhưng chưa đăng ký kết hôn. Tháng 10-2019, anh A vay nặng lãi của ông C 100 triệu. Do chưa có tiền trả, không muốn làm phiền chị B nên anh A đã trốn đi. Tháng 3-2021, ông C cho người đến nhà anh A, chị B đòi nợ nhưng chỉ có chị B ở nhà. Ông C lấy chiếc xe máy của chị B và nói rằng chị B và anh A là vợ chồng nên chị B phải có nghĩa vụ trả nợ cho anh A và phải trả cả lãi phát sinh . Xin hỏi: Chị B có phải trả hộ anh A số tiền 100 triệu cả lãi không? Chị B có thể đòi lại chiếc xe máy đã bị lấy đi xiết nợ không?
Hoàng An (Lập Lễ- Thủy Nguyên)
Trả lời:
Theo Luật Hôn nhân và gia đình, chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau là vợ chồng.
Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn.
Khoản 1 Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch. Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý.
Anh A và chị B sống chung với nhau như vợ chồng nhưng chưa đăng ký kết hôn nên không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng theo khoản 1 Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Khoản 1 Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn:
Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.
Điều 15. Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.
Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
Như vậy, chị B không có nghĩa vụ trả hộ anh A số tiền 100 triệu cả lãi. Chị B có thể đòi lại chiếc xe máy đã bị ông C lấy đi.
Luật gia Thu Hương