Trong vụ việc dân sự có đương sự là người chưa thành niên phải quan tâm hơn những chủ thể khác bởi người chưa thành niên là người có nhận thức chưa đầy đủ, tâm lý chưa ổn định và trong một số độ tuổi còn là trẻ em.

 Quyền khởi kiện của đương sự là người chưa thành niên

Đối với đương sự là người chưa thành niên, quyền khởi kiện của họ có những đặc thù khác với quyền khởi kiện của đương sự đã thành niên. Đặc thù này xuất phát từ đặc điểm người chưa thành niên chưa có năng lực hành vi tố tụng dân sự đầy đủ. Vì vậy, khi thực hiện quyền khởi kiện, đương sự là người chưa thành niên có thể khởi kiện thông qua người đại diện theo pháp luật của họ.

Cụ thể, đối với trường hợp người chưa thành niên dưới mười lăm tuổi, họ có hạn chế về mặt nhận thức, hiểu biết pháp luật... nên chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi của mình khi bị xâm phạm. Vì vậy, cần thiết có người đại diện cho họ đứng ra khởi kiện nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người chưa thành niên. Riêng đối với trường hợp người chưa thành niên từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi nếu đã tham gia lao động theo hợp đồng lao động hoặc giao dịch dân sự bằng tài sản riêng của mình, thì được quyền khởi kiện về quan hệ pháp luật dân sự hoặc lao động mà họ tham gia, bởi vì, bản thân người đó đã tự nhận thức được về quyền lợi của mình một cách tương đối. Như vậy, theo quy định tại BLTTDS năm 2015 có thể hiểu đương sự là người chưa thành niên có thể thực hiện quyền khởi kiện thông qua người đại diện hợp pháp của họ nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, trong một số trường hợp đặc biệt, họ có thể tham gia tố tụng với tư cách là nguyên đơn hoặc ủy quyền cho người đại diện theo pháp luật của mình tham gia tố tụng.

Về thủ tục khởi kiện của đương sự là người chưa thành niên

Điểm b khoản 2 Điều 189 BLTTDS 2015 quy định:“Cá nhân là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì người đại diện hợp pháp của họ có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ nơi cư trú của người khởi kiện trong đơn phải ghi họ tên, địa chỉ nơi cư trú của người đại diện hợp pháp của cá nhân đó; ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp đó phải ký tên hoặc điểm chỉ”.

Với quy định này ta thấy, do người chưa thành niên có một số đặc điểm riêng về nhận thức và tâm lý nên nhà làm luật cũng quy định việc làm đơn khởi kiện của người chưa thành niên phải phụ thuộc vào người đại diện hợp pháp của họ, khi đó, người đại diện hợp pháp có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án và ở phần cuối đơn phải có xác nhận (ký tên, điểm chỉ…) của người đại diện hợp pháp của họ.

Minh Anh