Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, Thành ủy, HĐND, Ủy ban nhân dân thành phố, Hội Luật gia thành phố và các cấp Hội cơ sở đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Hội Luật gia các cấp đã đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở, phòng, chống vi phạm pháp luật, tội phạm; khẳng định được vai trò, vị trí của một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
Tổ chức của các cấp Hội được củng cố, kiện toàn và không ngừng phát triển về số lượng hội viên hầu hết là cán bộ, công chức đang công tác tại các cơ quan pháp luật. Đến nay, Hội Luật gia thành phố đã thành lập được 23 chi hội luật gia trực thuộc, với tổng số hơn 1.800 hội viên. Số hội luật gia cấp quận, huyện hội, các chi hội luật gia trực thuộc và số lượng hội viên không ngừng tăng lên. Từ khi được thành lập cho đến nay, Hội Luật gia thành phố Hải Phòng thường xuyên duy trì hoạt động theo đúng quy định; thành viên Ban Thường vụ và Ban Chấp hành Hội Luật gia thành phố tuy hoạt động kiêm nhiệm nhưng vẫn đảm bảo các nhiệm vụ thường xuyên của Hội, báo cáo kết quả hoạt động và các vấn đề phát sinh về Trung ương Hội Luật gia Việt Nam, thành phố theo đúng quy định.
Trong 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, Ban chấp hành các cấp Hội Luật gia thành phố luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo của Hội Luật gia Việt Nam, của thành phố. Hoàn thành tốt các nhiệm vụ Hội luật gia Việt Nam và nhiệm vụ thành phố giao, nổi bật là:
Thứ nhất, công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật; giám sát, phản biện xã hội được các cấp hội chú trọng. Hội Luật gia thành phố luôn xác định việc tham gia xây dựng chính sách pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Hội; vì vậy, trong thời gian qua, Hội đã có nhiều biện pháp để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng của công tác này với nhiều nội dung và hình thức phong phú, đa dạng, đảm bảo chất lượng. Chủ động tổ chức góp ý kiến đối với nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương và địa phương, góp phần quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hành chính nhà nước của các cấp, các ngành trong thành phố. Từ khi Bộ Chính trị khóa VIII ban hành Chỉ thị 56-CT/TW ngày 18/8/2000 về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam, đến nay, các luật gia đang công tác trong các cơ quan thành phố, cấp huyện là hội viên của các cấp hội đã tham gia nghiên cứu, góp ý kiến xây dựng 884 nội dung dự án luật, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan, đoàn thể Trung ương và địa phương; tham gia xây dựng 1.956 văn bản quy phạm pháp luật của địa phương; kiểm tra, rà soát 5.669 văn bản quy phạm pháp luật, kiến nghị hủy bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung sau kiểm tra, rà soát 992 văn bản.
Thứ hai, trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật: Các cấp Hội Luật gia thành phố giữ vai trò nòng cốt, phối hợp với các ban, ngành, các cấp, các đoàn thể tổ chức gần 2.000 hội nghị với 2 triệu lượt người tham dự.
Biên soạn và phát hành miễn phí tài liệu pháp luật; tuyên truyền pháp luật qua các phiên tòa giả định; hoạt động của các câu lạc bộ “Trợ giúp pháp lý”, “Phòng, chống bạo lực gia đình”, “Tuổi trẻ với pháp luật”... Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý được đẩy mạnh, nhiều chuyên trang, chuyên mục về phổ biến pháp luật được xây dựng; nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương đã xây dựng các fanpage, facebook, zalo website phục vụ cho công tác phổ biến pháp luật của đơn vị, địa phương. Văn phòng Thành Hội đã chuyển ấn phẩm bản tin “Luật gia và pháp luật” sang Cổng thông tin điện tử của Hội Luật gia thành phố từ năm 2019 đến nay đã thu hút được 10.107 lượt người đọc.
Thứ ba, trong xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý: Xây dựng mô hình “Tổ phổ biến, giáo dục pháp dục pháp luật và trợ giúp pháp lý ở cơ sở”. Thực hiện xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, đã thực hiện 166 cuộc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý lưu động, hơn 10.000 người được phổ biến, giáo dục pháp luật, gần 1.000 người được trợ giúp pháp lý. Các đơn vị Hội ở cơ sở tư vấn pháp luật miễn phí cho người dân được 19.492 vụ việc.
Thứ tư, trong công tác tham gia giám sát xã hội, phản biện xã hội: Các cấp hội đều tham gia giám sát xã hội, phản biện xã hội cùng với Mặt trận Tổ quốc, Hội đồng nhân dân, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật thành phố Hải Phòng tham gia hơn 100 cuộc giám sát, phản biện.
Thứ năm, trong công tác tư vấn giải quyết khiếu nại, hòa giải: Xây dựng mô hình “Hội Luật gia tham gia công tác tiếp dân, tư vấn giải quyết khiếu nại, hòa giải, giải quyết tranh chấp đất đai ở địa phương” được chính quyền địa phương đánh giá cao.
Với kiến thức pháp luật, kinh nghiệm thực tiễn, các hội viên thông qua hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý đã kết hợp với thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân nói chung và cho các đối tượng đặc thù nói riêng, từ đó giúp họ nâng cao nhận thức về pháp luật và tuân thủ pháp luật, góp phần ổn định xã hội. Các cấp Hội Luật gia và các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai nhiều hoạt động nhằm huy động các nguồn lực xã hội, phát huy vai trò của các tổ chức, cá nhân tham gia các hoạt động phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý trên địa bàn.
Nhìn chung, dưới sự chỉ đạo sát sao, định hướng của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam và sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của thành phố, Ban Thường vụ Hội Luật gia thành phố đã chủ động xây dựng và thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch công tác, trong đó, chú trọng đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến mọi đối tượng với chất lượng và hiệu quả được nâng cao. Hoạt động của các cấp hội luôn đảm bảo nguyên tắc thống nhất về tổ chức và hoạt động; đồng thời, phát huy tính chủ động, sáng tạo, với hình thức hoạt động phong phú, sinh động và hiệu quả.
Luật gia Vũ Việt Cường
Chánh Văn phòng Hội Luật gia thành phố