Điều 17 Luật Tiếp cận thông tin quy định, có 15 loại thông tin phải được công khai như văn bản quy phạm pháp luật; văn bản hành chính có giá trị áp dụng chung; thông tin về danh mục dự án, chương trình đầu tư công, mua sắm công và quản lý, sử dụng vốn đầu tư công, tình hình và kết quả thực hiện kế hoạch, chương trình, dự án đầu tư công; thông tin về đấu thầu; thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giá đất; thu hồi đất; phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư liên quan đến dự án, công trình trên địa bàn… Tuy nhiên, theo Báo cáo "Môi trường kinh doanh tại Việt Nam: Góc nhìn của các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ", do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam vừa công bố, đối với các văn bản quy phạm pháp luật, mức độ tiếp cận dễ dàng chỉ được đánh giá ở mức 3/5; mức độ tiếp cận các tài liệu quy hoạch chỉ ở mức 2,5/5. Đặc biệt, sau khi đề nghị cung cấp những thông tin, văn bản không có sẵn trên các phương tiện thông tin đại chúng, thì chỉ có 53% nhận được thông tin, văn bản đó. Thông tin mời thầu cũng khó được công khai, tính hữu ích và thân thiện của website của chính quyền địa phương cũng thấp khi chỉ có 48,78% doanh nghiệp có truy cập (giảm mạnh so với tỷ lệ 61,73 ở năm 2018). Các doanh nghiệp không dự liệu được việc thực thi các quy định pháp luật của trung ương ở địa phương, số doanh nghiệp dự liệu được chỉ có 6,5%.
Theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin 2016, cung cấp thông tin bao gồm việc cơ quan nhà nước công khai thông tin và cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân và việc cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời, minh bạch, thuận lợi cho công dân; đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật là nguyên tắc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của người dân. Việc hạn chế quyền tiếp cận thông tin phải do luật định trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.
Những loại thông tin như bản đồ, quy hoạch sử dụng đất; kế hoạch đầu tư công; tài liệu ngân sách; chính sách ưu đãi đầu tư… đều không phải là bí mật nhà nước, không thuộc phạm vi không được tiếp cận theo quy định của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018, nhưng việc tiếp cận của doanh nghiệp lại không hề dễ dàng hoặc chưa bảo đảm được quyền tiếp cận thông tin.
Theo quy định tại Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp vừa và nhỏ; Chỉ thị số 15/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ thì Cổng thông tin hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ quốc gia sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tham gia tương tác, tìm kiếm và tiếp cận một cách toàn diện các chương trình, dịch vụ hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, Cổng thông tin này chưa được nâng cấp, cập nhật thông tin đáp ứng được yêu cầu đã quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ; tài nguyên rất hạn chế, thiếu các dịch vụ tiện ích như thống kê về doanh nghiệp vừa và nhỏ, phân tích ngành, cơ hội đấu thầu hàng hóa, dịch vụ công, mua sắm...
Liên quan đến việc nâng cao chất lượng cung cấp thông tin, hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc kiến nghị các cơ quan nhà nước thực hiện những công việc mà mỗi cơ quan cần làm theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin 2016, còn chưa có tổ chức, cá nhân nào bị xử lý, thậm chí là nhắc nhở vì việc cung cấp thông tin không đầy đủ, trì hoãn việc cung cấp thông tin. Do vậy, trong thời gian tới các cơ quan có thẩm quyền cần có các giải pháp nâng chất lượng cung cấp thông tin, bảo đảm đáp ứng được nhu cầu tiếp cận thông tin của doanh nghiệp và cá nhân.
Quang Huy