Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 có nhiều quy định mới trong đó có quy định về tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 20), trên cơ sở quy định của Luật, Thông tư số 08/2017/TT-BTP ngày 15/11/2017 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý quy định nhiều nội dung có liên quan đến hoạt động tập sự trợ giúp pháp lý như: Người tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 23); Trách nhiệm của Trung tâm, người tập sự và người hướng dẫn tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 24); Thời gian tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 25); Thay đổi nơi tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 26); Tạm ngừng tập sự trợ giúp pháp lý (Điều 27). Tuy nhiên, vấn đề thay đổi người hướng dẫn tập sự thì hiện tại văn bản quy phạm pháp luật về trợ giúp pháp lý lại chưa quy định.

Việc chưa có quy định về người tập sự được quyền yêu cầu thay đổi người hướng dẫn tập sự được xem là “khoảng trống” của pháp luật, từ đó tạo nên bất cập trong trường hợp người hướng dẫn tập sự không còn làm việc tại Trung tâm trợ giúp pháp lý (chuyển công tác, thôi việc, buộc thôi việc) hoặc vì lý do sức khỏe như: bị tai nạn, ốm đau phải chữa trị trong thời gian dài, chết hoặc vì các lý do khác mà người hướng dẫn tập sự không thể tiếp tục hướng dẫn tập sự trợ giúp pháp lý. Hoặc trong trường hợp người hướng dẫn tập sự vi phạm các quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 7 về quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý ban hành kèm Thông tư số 03/2020/TT-BTP ngày 28/4/2020 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định hành vi ứng xử của trợ giúp viên pháp lý với người tập sự trợ giúp pháp lý như đối xử bất bình đẳng, không công bằng giữa những người hướng dẫn tập sự, không tận tình truyền đạt kiến thức cho người tập sự thậm chí lợi dụng tư cách người hướng dẫn yêu cầu người tập sự làm các công việc không liên quan đến chương trình tập sự như. Trong những trường hợp này, thì người tập sự muốn được thay đổi người hướng dẫn tập sự nhưng do pháp luật hiện hành về trợ giúp pháp lý chưa có quy định về vấn đề này nên không có cơ chế để bảo vệ người tập sự trong trường hợp quyền và lợi ích hợp pháp của họ bị người hướng dẫn tập sự vi phạm.

Từ yêu cầu của thực tế khách quan cũng như giúp cho hệ thống pháp luật được hoàn thiện thì việc bổ sung quy định về thay đổi người hướng dẫn tập sự vào văn bản quy phạm pháp về trợ giúp pháp lý là cần thiết.

Hà Chi