Ngày 01/6/2022, Bộ Tư pháp ban hành Công văn số 1747/BTP-VĐCXDPL giới thiệu Chỉ số cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật.
1. Tên Chỉ số
Chỉ số cải thiện chất lượng các quy định pháp luật (tên gốc tiếng Anh là Regulatory quality) là chỉ số thành phần, thuộc nhóm chỉ số về môi trường pháp lý của bộ Chỉ số GII (Global Innovation Index).
2. Nội hàm và phương pháp
Chỉ số này là một trong 6 chỉ số tổng hợp về quản trị toàn cầu (Worldwide Governance Index, viết tắt là WGI) do Ngân hàng thế giới phát triển. Để đánh giá Chỉ số này, WGI sử dụng 09 nguồn dữ liệu khác nhau.
Chín nguồn dữ liệu gồm:
(1) Chỉ số Bertelsmann Transformation Index (BTI) do Quỹ Bertelsmann Foundation là tổ chức phi chính phủ có trụ sở chính ở Đức thực hiện. Yếu tố liên quan tới Chất lượng các quy định pháp luật được tổ chức này đánh giá và WGI sử dụng là Tổ chức thị trường và Cạnh tranh. Quỹ Bertelsmann đánh giá các chỉ số liên quan đến Chất lượng các quy định pháp luật từ 2 đến 3 năm một lần.
(2) Tổ chức Economist Intelligence Unit (EIU), là một tổ chức chuyên cung cấp thông tin, có trụ sở chính ở London, Anh.
Các yếu tố do tổ chức này đánh giá liên quan tới chất lượng các quy định pháp luật bao gồm:
- Các trường hợp cạnh tranh không lành mạnh;
- Quản lý giá;
- Phân biệt đối xử trong các rào cản thương mại;
- Bảo hộ quá mức;
- Phân biệt đối xử trong thuế quan.
Thông tin được thu thập và cập nhật hàng tháng.
(3) Đánh giá khu vực nông thôn, IFAD Rural Sector Performance Assessments (IFD) do Quỹ Phát triển nông nghiệp quốc tế (International Fund for Agricultural Development IFAD) thực hiện.
Đánh giá của IFAD liên quan tới Chất lượng của các quy định pháp luật được WGI sử dụng bao gồm:
- Tạo điều kiện cho phát triển dịch vụ tài chính nông thôn;
- Môi trường đầu tư cho doanh nghiệp nông thôn;
- Tiếp cận thị trường đầu vào và thị trường nông sản.
Đánh giá được thực hiện hàng năm từ năm 2004, đến năm 2015 chuyển sang đánh giá 3 năm/lần.
(4) Chỉ số tổng hợp về Tự do kinh tế, Index of Economic Freedom (HER) do Quỹ Heritage Foundation có trụ sở tại Mỹ thực hiện. Chỉ số này có 10 chỉ số thành phần. Ba chỉ số thành phần được đánh giá dựa trên ý kiến chủ quan của nhân viên Quỹ Heritage và được so sánh theo thời gian là: Tự do Đầu tư, Tự do Tài chính, và Quyền Sở hữu.
(5) Đánh giá về điều kiện và rủi ro kinh doanh, Global Insight Business Risk and Conditions (WMO).
Đánh giá này phản ánh đánh giá của các nhà phân tích của Global Insight về chất lượng và sự ổn định của các khía cạnh khác nhau của môi trường kinh doanh, trong đó có vấn đề về Chất lượng các quy định pháp luật.
(6) Đánh giá về thể chế
Có 08 thông tin của cơ sở dữ liệu này được sử dụng cho chỉ số Chất lượng của các quy định pháp luật bao gồm:
- Mức độ dễ dàng trong việc khởi sự kinh doanh theo quy định pháp luật trong nước;
- Mức độ dễ dàng trong việc thành lập chi nhánh cho một công ty nước ngoài;
- Các chi phí hành chính;
- Trợ giá của nhà nước (cho lương thực và các mặt hàng thiết yếu khác, không kể dầu);
- Trợ giá của nhà nước đối với xăng dầu tại trạm bơm;
- Tầm quan trọng của các rào cản đối với các đối thủ cạnh tranh mới trong thị trường hàng hoá và dịch vụ trên thực tế liên quan đến quản lí hành chính (không bao gồm lĩnh vực tài chính và không tính những trở ngại nhỏ hẹp của thị trường);
- Tầm quan trọng của các rào cản đối với các đối thủ cạnh tranh mới trong thị trường hàng hoá và dịch vụ liên quan;
- Tính hiệu quả của các quy định cạnh tranh trong khu vực thị trường (không bao gồm khu vực tài chính).
(7) Đánh giá Political Risk Services International Country Risk Guide (PRS) do tổ chức Political Risk Services có trụ sở đặt tại Mỹ, thực hiện.
Tổ chức này đánh giá 12 yếu tố khác nhau của môi trường chính trị và kinh doanh mà các công ty đang hoạt động trong một quốc gia. WGI sử dụng đánh giá về các vấn đề liên quan tới Đầu tư để tính toán chỉ số Chất lượng của các quy định pháp luật từ nguồn dữ liệu này. Thông tin đánh giá được thực hiện hàng tháng từ năm 1984 và dữ liệu báo cáo tháng 12 hàng năm.
(8) Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) thông qua khảo sát ý kiến của các doanh nghiệp trong và ngoài nước về một loạt các vấn đề liên quan đến môi trường kinh doanh (khảo sát năng lực cạnh tranh toàn cầu).
Thông tin được thu thập từ khảo sát ý kiến doanh nghiệp hàng năm.
(9) Chỉ số Quy định pháp luật do dự án World Justice Project Rule of Law Index (WJP) do một tổ chức phi chính phủ có trụ sở đặt tại Mỹ thực hiện.
Tổ chức này xếp hạng dựa trên hơn 500 câu hỏi khảo sát. Một nội dung khảo sát được thực hiện với các chuyên gia hàng năm; một số nội dung được thực hiện thông qua khảo sát người dân ba năm một lần. Đối với chỉ số Chất lượng của các quy định pháp luật, WGI sử dụng thông tin đánh giá về việc thực thi các quy định pháp luật của WJP.
Chỉ số cải thiện chất lượng quy định pháp luật là một trong chỉ số quan trọng bởi chất lượng các quy định của pháp luật có tác động quan trọng đến hoạt động đổi mới sáng tạo của các đối tượng liên quan.
Hiện trạng điểm số và thứ hạng của Việt Nam
Hiện trạng điểm số và thứ hạng của Việt Nam (trong số hơn 130 nước được đánh giá) về Chỉ số Cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật như sau:
Năm
|
Điểm số
|
Thứ hạng
|
2017
|
29.43
|
100
|
2018
|
32.46
|
99
|
2019
|
31.30
|
97
|
2020
|
31.60
|
99
|
2021
|
36.60
|
93
|