Khi công nghệ thông tin ngày càng phát triển và được ứng dụng vào mọi mặt của đời sống thì việc ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực thủ tục hành chính là điều tất yếu. Hiện nay chúng ta đã có Cổng dịch vụ công Quốc gia với mục tiêu hướng đến giảm thiểu các thủ tục hành chính công phức tạp, tạo thuận lợi cho người dân. Dịch vụ công trực tuyến đưa vào sử dụng được xem là khâu đột phá trong tiến trình cải cách hành chính. Khi tham gia dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, tổ chức, cá nhân có thể điền thông tin vào các mẫu văn bản điện tử, nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công của thành phố. Với dịch vụ này, các giao dịch trong quá trình xử lý hồ sơ và cung cấp dịch vụ đều được thực hiện trên môi trường mạng. Việc thanh toán lệ phí và nhận kết quả được thực hiện trực tiếp tại cơ quan, đơn vị cung cấp dịch vụ. Khi chuyển lên sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, người sử dụng có thể thanh toán lệ phí trực tuyến, sử dụng các hình thức thanh toán điện tử. Việc trả kết quả được thực hiện trực tuyến hoặc qua đường bưu điện đến người sử dụng.
Sử dụng dịch vụ công trực tuyến giúp người dân, doanh nghiệp có thể giải quyết thủ tục hành chính ở mọi lúc, mọi nơi, không phải đi lại nhiều lần, không mất thời gian chờ đợi. Việc gửi hồ sơ qua dịch vục công trực tuyến còn giúp tổ chức, cá nhân có thể giao dịch 24/24 giờ trong ngày, tại bất cứ đâu có kết nối internet, đồng thời có thể theo dõi, giám sát được tình trạng giải quyết hồ sơ của mình. Tiểu phẩm pháp luật “Dịch vụ công trực tuyến” xin giới thiệu một số quy định liên quan đến thủ tục hành chính cấp hộ chiếu hiện nay.
I. Nhân vật
- Minh
- Hồng
- Lan Anh
II. Nội dung tiểu phẩm
Minh, Hồng và Lan Anh là nhóm bạn thân cùng làm trong một công ty nhưng mỗi người lại một quê khác nhau. Hằng năm, cứ đến dịp nghỉ lễ là nhóm bạn đều lên kế hoạch đi du lịch để nghỉ dưỡng, giải tỏa sau những ngày làm việc vất vả, căng thẳng. Năm nay, cả ba đang bàn tính kế hoạch dự định đi du lịch ở nước ngoài. Minh, Hồng và Lan Anh nói chuyện, bàn bạc với nhau trong một buổi ăn trưa…
Minh: Các cậu ơi, năm nay xem thế nào thiết kế một chuyến gọi là xuất ngoại đi. Chả mấy khi đợt này lại được nghỉ dài dài, tính thêm mấy ngày phép nữa thì tha hồ mà khám phá!
Hồng: Tôi thấy ý kiến của Minh được đấy! Tính xem đi đâu được nhỉ!
Lan Anh: Cân nhắc kỹ đi các cậu nhé, đi du lịch nước ngoài là phát sinh nhiều vấn đề đấy nhé.
Minh: Vấn đề gì nhỉ? Đang tính lần này thử “thay đổi không khí” một chút xem sao mà!
Lan Anh: Đi nước ngoài thì trước tiên cần phải làm hộ chiếu, mà chúng ta thì xin nghỉ để đi làm hộ chiếu không dễ dàng gì, nghĩ đến tôi đã thấy phức tạp rồi!
Hồng: Tôi thấy bảo đi làm hộ chiếu phải xếp hàng lâu lắm. Tôi lại chưa làm hộ chiếu lần nào.
Minh: Ôi dào, tôi tưởng chuyện gì, cái đấy thì quá đơn giản mà, làm loáng cái là xong thôi, các cậu không phải nghĩ. Hộ chiếu của tôi cũng hết hạn được 2 năm rồi mà cũng chưa có thời gian đi đổi lại hộ chiếu mới.
Lan Anh: Này, mỗi đứa ở một tỉnh khác nhau, tôi sợ về tỉnh làm mất nhiều thời gian lắm đấy, đơn giản sao được. Hộ chiếu của tôi cũng đã hết hạn rồi.
Minh: Cậu yên tâm đi, tôi biết giờ có thủ tục làm hộ chiếu trực tuyến mà, không cần phải về tỉnh nơi có đăng ký thường trú như trước đâu! Ông anh họ tôi cũng định đi du lịch nước ngoài vừa hôm trước mới làm thủ tục xin cấp hộ chiếu trực tuyến xong đấy!
Hồng: Vậy à, thế cuối tuần này tôi có việc về quê, tiện thể tôi làm hộ chiếu luôn ở công an tỉnh, nghe đâu bên công an họ làm cả thứ 7!
Lan Anh: Vậy chốt lại Hồng sẽ làm thủ tục xin cấp hộ chiếu trực tiếp tại công an tỉnh, còn lại hai chúng ta sẽ tìm hiểu về thủ tục cấp hộ chiếu trực tuyến nhé.
Minh: Ok, quyết định vậy nhé
Nhóm bạn thống nhất sẽ làm hộ chiếu trực tuyến và giao cho Minh nghiên cứu thủ tục, các bạn còn lại làm các công việc tiếp theo để chuẩn bị cho chuyến du lịch sắp tới. Họ tiếp tục bàn bạc với nhau. Một tuần sau:
Hồng: Này, tôi đã làm xong thủ tục xin cấp hộ chiếu tại Công an tỉnh rồi nhé.
Lan Anh: Vậy nói chúng tôi nghe thủ tục làm như thế nào đi.
Hồng: Mình phải đến bộ phận tiếp nhận của Phòng Quản lý xuất, nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố nơi mình đăng ký thường trú. Đến đó họ sẽ hướng dẫn mình khai tờ khai và chụp ảnh chân dung cá nhân.
Ảnh thì cần 02 ảnh mới chụp, cỡ 4cm x 6cm, mặt nhìn thẳng, đầu để trần, không đeo kính màu, phông nền màu trắng. Người có yêu cầu có thể trực tiếp nộp hồ sơ và nhận kết quả tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Phòng Quản lý xuất nhập cảnh thuộc Công an tỉnh nhé.
Minh: Thế thời hạn bao giờ được lấy thế?
Hồng: Pháp luật quy định thời gian hoàn thành việc xin cấp hộ chiếu không quá 14 ngày, kể từ ngày nhận đầy đủ hồ sơ theo quy định và lệ phí là 200.000 đồng/trường hợp nhé. Mình đăng ký dịch vụ nhận hộ chiếu qua đường bưu điện, do đó khi có kết quả họ sẽ chuyển đến địa chỉ của công ty đỡ mất công phải một lần nữa về lấy.
Tôi đã nộp xong hồ sơ xin cấp hộ chiếu rồi, giờ đến lượt Minh báo cáo nhóm về thủ tục xin cấp hộ chiếu trực tuyến đi.
Minh: Tôi đã tìm hiểu thì được biết hiện nay đang thực hiện việc cấp hộ chiếu phổ thông gắn chíp theo Quyết định số 7643/QĐ-BCA ngày 24/9/2021. Hồ sơ cấp hộ chiếu phổ thông gắn chíp điện tử ở trong nước bao gồm:
(1) 01 tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông (mẫu TK01) ban hành kèm theo Thông tư 73/2021/TT-BCA.
Đối với người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi, tờ khai do người đại diện hợp pháp khai, ký thay và được Công an xã, phường, thị trấn nơi người đó thường trú hoặc tạm trú xác nhận và đóng dấu giáp lai ảnh;
(2) 02 ảnh mới chụp không quá 06 tháng, cỡ 4cm x 6cm, mặt nhìn thẳng, đầu để trần, rõ mặt, rõ hai tai, không đeo kính, trang phục lịch sự, phông nền trắng;
(3) Hộ chiếu phổ thông cấp lần gần nhất đối với người đã được cấp hộ chiếu; trường hợp bị mất hộ chiếu, phải có đơn trình báo mất hộ chiếu hoặc thông báo về việc đã tiếp nhận đơn của cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 28 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam;
(4) Bản chụp Chứng minh nhân dân hoặc Thẻ căn cước công dân đối với trường hợp có sự thay đổi thông tin về nhân thân so với thông tin trong hộ chiếu đã cấp lần gần nhất.
(5) Bản chụp có chứng thực giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp chứng minh người đại diện hợp pháp đối với người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; trường hợp bản chụp không có chứng thực thì xuất trình bản chính để kiểm tra đối chiếu.
*Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
Thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông gắn chíp điện tử trong nước
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ theo quy định của pháp luật
Bước 2: Nộp hồ sơ
- Người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông có gắn chíp điện tử trực tiếp nộp hồ sơ tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh, cụ thể:
+ Người đề nghị cấp hộ chiếu lần đầu thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh nơi thường trú hoặc tạm trú;
Trường hợp có Thẻ căn cước công dân thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh nơi thuận lợi.
+ Người đề nghị cấp hộ chiếu từ lần thứ hai trở đi thực hiện tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh nơi thuận lợi.
Khi đến nộp hồ sơ phải xuất trình Chứng minh nhân dân, Thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.
- Cán bộ quản lý xuất nhập cảnh tiếp nhận hồ sơ kiểm tra tính pháp lý và nội dung hồ sơ;
Chụp ảnh, thu thập vân tay của người đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử lần đầu.
+ Trường hợp hồ sơ đã đầy đủ, hợp lệ thì cấp giấy hẹn trả kết quả cho người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông; yêu cầu nộp lệ phí cho cán bộ thu lệ phí.
Cán bộ thu lệ phí thu tiền, giao biên lai thu tiền cho người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông.
+ Trường hợp hồ sơ thiếu hoặc không hợp lệ thì cán bộ tiếp nhận hồ sơ hướng dẫn để người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông hoàn chỉnh hồ sơ.
- Người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông có thể đề nghị nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính và phải trả phí dịch vụ chuyển phát.
Nhận kết quả
- Người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông trực tiếp nhận kết quả tại cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh Công an cấp tỉnh.
Khi đến nhận kết quả mang theo giấy hẹn trả kết quả, biên lai thu tiền, xuất trình Chứng minh nhân dân hoặc Thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.
- Trường hợp chưa cấp hộ chiếu phổ thông thì trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Trường hợp đề nghị nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan cung cấp dịch vụ bưu chính.
Điều kiện thực hiện thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông gắn chíp điện tử trong nước
Không thuộc các trường hợp chưa được cấp giấy tờ xuất nhập cảnh theo quy định tại Điều 21 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019, cụ thể:
- Người chưa chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm như sau:
+ Cố ý cung cấp thông tin sai sự thật để được cấp, gia hạn, khôi phục hoặc về báo mất giấy tờ xuất nhập cảnh.
+ Làm giả, sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh giả để xuất cảnh, nhập cảnh hoặc đi lại, cư trú ở nước ngoài.
+ Tặng, cho, mua, bán, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, nhận cầm cố giấy tờ xuất nhập cảnh;
Hủy hoại, tẩy xóa, sửa chữa giấy tờ xuất nhập cảnh.
+ Sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh trái quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước.
+ Lợi dụng xuất cảnh, nhập cảnh để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc tính mạng, sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân.
+ Xuất cảnh, nhập cảnh trái phép;
Tổ chức, môi giới, giúp đỡ, chứa chấp, che giấu, tạo điều kiện cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép;
Qua lại biên giới quốc gia mà không làm thủ tục theo quy định.
+ Cản trở, chống người thi hành công vụ trong việc cấp giấy tờ xuất nhập cảnh hoặc kiểm soát xuất nhập cảnh.
- Người bị tạm hoãn xuất cảnh, trừ trường hợp quy định tại khoản 12 Điều 37 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019, cụ thể:
Trong trường hợp đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Công an thống nhất với người ra quyết định tạm hoãn xuất cảnh về việc cho phép người bị tạm hoãn xuất cảnh được xuất cảnh.
- Trường hợp vì lý do quốc phòng, an ninh theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an.
Lan Anh: Vậy thủ tục cấp hộ chiếu qua mạng được thực hiện như thế nào?
Minh: Thủ tục làm hộ chiếu phổ thông online được thực hiện qua Cổng dịch vụ công Bộ Công an như sau:
Bước 1: Truy cập vào Cổng dịch vụ công Bộ Công an qua đường dẫn https://dichvucong.bocongan.gov.vn/
Bước 2: Đăng nhập tài khoản dịch vụ công quốc gia
Bước 3: Đăng nhập tài khoản cấp bởi Cổng dịch vụ công quốc gia
Bước 4: Chọn Mục “Nộp hồ sơ trực tuyến”
Bước 5: Chọn dịch vụ công thực hiện. Tại ô tìm kiếm trên phải màn hình nhập cụm từ “Hộ chiếu”. Sau đó chọn mục “Tìm kiếm”
Bước 6: Chọn cấp hộ chiếu phổ thông tương ứng với dịch vụ thực hiện
Chọn bộ thủ tục tương ứng với nhu cầu:
- Nộp hồ sơ tại cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh cấp tỉnh (nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi thuận lợi): Công dân cấp hộ chiếu lần đầu, cấp hộ chiếu từ lần thứ hai;
- Nộp hồ sơ tại cấp Trung ương (Cục Quản lý xuất, nhập cảnh tại Hà Nội hoặc thành phố Hồ Chí Minh): Công dân cấp hộ chiếu từ lần thứ hai.
Bước 7: Chọn Mục “Nộp hồ sơ”
Bước 8: Chọn “Cơ quan giải quyết hồ sơ” phù hợp sau đó chọn “Đồng ý và tiếp tục”
Bước 9: Nộp hồ trực tuyến
Tại hồ sơ trực tuyến cập nhật và tải lên các ảnh, thông tin tương ứng.
Có thể tiếp nhận hồ sơ đăng theo 02 cách sau:
- Nhận trực tiếp;
- Nhận qua bưu chính
Bước 10: Nộp hồ sơ
Người sử dụng dịch vụ này phải là công dân Việt Nam ở trong nước, có căn cước công dân gắn chíp hoặc căn cước công dân 12 số còn giá trị. Công dân phải có tài khoản hợp lệ trên Cổng dịch vụ công quốc gia, có khả năng thanh toán lệ phí trực tuyến qua hệ thống thanh toán điện tử.
Như vậy là hoàn thành việc xin cấp hộ chiếu tại Cổng dịch vụ công Bộ Công an. Ngoài ra chúng ta có thể làm thủ tục làm hộ chiếu phổ thông online qua Cổng thông tin điện tử về xuất nhập cảnh Việt Nam, cụ thể như sau:
Bước 1: Thực hiện việc đăng ký cấp hộ chiếu qua đường dẫn https://hochieu.xuatnhapcanh.gov.vn/
Bước 2: Khai thông tin tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu
Tại trang chủ nhấn vào ô “Chọn mục này để khai thông tin tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu”
Bước 3: Điền tờ khai
Bước 4: Nộp tờ khai
Chọn nộp tờ khai và nhận Mã số tờ khai
Lưu ý: Khi nhận mã số tờ khai phải đến cơ quan đăng ký nộp hồ sơ và cung cấp mã số tờ khai.
Đây là thủ tục mà tôi đã tìm hiểu. Quá nhanh và tiện lợi đúng không các bạn. Giờ thì chúng ta tiến hành thôi.
Theo đúng quy định, Hồng, Minh và Lan Anh lần lượt nhận được hộ chiếu qua đường bưu điện. Họ đăng ký dịch vụ trả kết quả tại nơi yêu cầu để không phải một lần nữa đến nơi tiếp nhận để nhận kết quả. Đây là dịch vụ hữu ích, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí cho người có yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính. Họ cùng nhau lên kế hoạch chi tiết để chuẩn bị cho chuyến du lịch của cả nhóm sắp tới.