Tết Nguyên đán đang tới rất gần. Đây là dịp nhu cầu tuyển dụng lao động thời vụ thường tăng cao. Mặt khác, hơn hai năm qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid - 19, không ít người lao động bị mất việc làm. Lợi dụng tâm lý muốn tranh thủ dịp tết kiếm thêm thu nhập để lo cho gia đình một cái tết đầy đủ hơn, các đối tượng lừa đảo đã sử dụng chiêu trò tuyển dụng “việc nhẹ, lương cao” để dụ nhiều người “sập bẫy”.

Cách thức lừa đảo không mới

Những người mà đối tượng lừa đảo hướng tới thường là những người có mức thu nhập thấp, người đang thất nghiệp hoặc học sinh, sinh viên... Cách thức lừa đảo thường là đối tượng sẽ tự giới thiệu là nhân viên tư vấn khách hàng của một tập đoàn đa lĩnh vực. Sau đó, người này sẽ hướng dẫn các nạn nhân tải app và thực hiện các nhiệm vụ để được nhận mức “hoa hồng” hấp dẫn. Tuy nhiên, để nhận được các nhiệm vụ này, người mua sẽ phải bỏ tiền trước để mua gói nhiệm vụ và sau khi hoàn thành mới được rút tiền về. Điều lưu ý là những cá nhân đăng tin tuyển dụng thường không có địa chỉ cụ thể mà chỉ để lại số điện thoại hoặc nhắn tin. Yêu cầu tuyển dụng dễ dàng, linh hoạt, không cần kinh nghiệm, không cần thời gian thử việc và đánh trúng tâm lý của những người đang nôn nóng tìm việc. Ngoài việc gửi thông tin chào mời làm việc qua điện thoại, trên mạng xã hội cũng không ít những lời chào mời “việc nhẹ lương cao”, làm việc tại nhà trong lúc rảnh rỗi cũng có cơ hội kiếm được từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng. Ngoài ra, đối tượng lừa đảo còn đưa ra các chiêu thức dụ khách hàng như: Nộp phí sớm sẽ được hưởng tỷ lệ hoa hồng cao hơn; giới thiệu người khác cùng làm sẽ được cộng thêm tiền; đi theo nhóm sẽ được giảm %…

Tuy cách thức lừa đảo không mới nhưng trên thực tế vẫn có không ít nạn nhân bị mắc bẫy. “Việc nhẹ, lương cao” thực chất chỉ là chiêu trò của các đối tượng lừa đảo để chiếm đoạt tiền của những người nhẹ dạ, cả tin. Vì vậy, mỗi người cần hết sức cảnh giác những thông tin tuyển dụng như vậy.  

 Một số hành vi có dấu hiệu vi phạm

Để tránh trở thành nạn nhân của bẫy lừa đảo “việc nhẹ, lượng cao”, người lao động cần lưu ý một số hành vi sau đây:

Một là: Thu tiền làm hồ sơ tuyển dụng

Theo quy định tại khoản 2 Điều 11 Bộ luật Lao động năm 2019: Người lao động không phải trả chi phí cho việc tuyển dụng lao động. Trường hợp thu tiền của người lao động tham gia tuyển lao động, người sử dụng lao động có thể bị phạt tiền từ 01 đến 03 triệu đồng (theo điểm d khoản 1 Điều 7 Nghị định số 28/2020/NĐ-CP ngày 01/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng). Do vậy, nếu bên tuyển dụng yêu cầu đóng tiền làm hồ sơ thì đó là hành vi trái luật. Lúc này, người lao động cần từ chối yêu cầu này để không bị mất tiền oan.

Hai là: Phải đặt cọc tiền trước khi chính thức nhận việc

Điều 17 Bộ Luật Lao động năm 2019 nghiêm cấm doanh nghiệp yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động. Nếu bắt người lao động đặt cọc tiền, người sử dụng lao động có thể bị phạt từ 20 đến 25 triệu đồng (theo điểm b khoản 2 Điều 8 Nghị định số 28/2020/NĐ-CP). Đồng thời, người sử dụng lao động còn buộc phải trả lại tiền cọc đã thu của người lao động cùng tiền lãi theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt.

Ba là: Bắt đóng tiền mở tài khoản trả lương

Theo khoản 2 Điều 96 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định: Nếu trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng thì doanh nghiệp sẽ phải chịu các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương. Do đó, việc yêu cầu người lao động đóng tiền mở tài khoản trả lương là không phù hợp.

Bốn là: Yêu cầu liên kết tài khoản ngân hàng với app trả lương

Theo pháp luật hiện hành, không có quy định nào bắt buộc người lao động phải liên kết tài khoản ngân hàng với các app thanh toán online. Trong trường hợp đồng ý liên kết, người lao động cần hết sức cẩn trọng bởi qua đó họ có thể bị lộ thông tin hoặc bị đánh cắp dữ liệu về tài khoản ngân hàng cá nhân. Để tránh bị lừa đảo, người lao động cần tìm hiểu thật kỹ trước khi liên kết thẻ ngân hàng của mình với các app thanh toán online mà bên tuyển dụng yêu cầu.

Nhu cầu có việc làm và được trả tiền lương, tiền công là nhu cầu chính đáng của người dân. Tuy nhiên, để không trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo, mỗi người cần nâng cao ý thức cảnh giác, tìm hiểu pháp luật để bảo đảm sự an toàn của chính bản thân mình.

Thành Đức