TRANG THÔNG TIN PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

Thành phố Hải Phòng

Thời gian: 29/11/2022 08:28

QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA PHẠM NHÂN LÀ NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI

Thi hành án hình sự có vai trò và ý nghĩa rất quan trọng để đảm bảo pháp luật được thực thi nghiêm minh, đề cao tính nhân văn trong việc quản lý xã hội bằng pháp luật. Việc thi hành bản án, quyết định án hình sự của Tòa án góp phần khôi phục thiệt hại do tội phạm gây ra trong các quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho người dân, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, tạo niềm tin của của người dân vào tính nghiêm minh của pháp luật, củng cố quyền lực Nhà nước.

Luật Thi hành án hình sự năm 2019 với nhiều thay đổi lớn trong công tác thi hành án. Luật quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục, tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành bản án, quyết định về hình phạt tù, tử hình, cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, quản chế, trục xuất, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, án treo; quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, biện pháp tư pháp; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong thi hành án hình sự... Điểm mới đặc biệt quan trọng của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 là những quy định đối với phạm nhân dưới 18 tuổi. Đây là đối tượng dễ bị tổn thương, cần có sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của gia đình và xã hội. Vì vậy, chính sách thi hành án hình sự đối với phạm nhân là người dưới 18 tuổi được ban hành nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sữa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh để hoàn lương.

Tiểu phẩm pháp luật “Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân là người dưới 18 tuổi” giới thiệu đến quý bạn đọc một số quy định liên quan đến chính sách thi hành án hình sự đối với người chưa thành niên.

I. Nhân vật

- Luật sư Hải

- Cô Yến: mẹ của Hiển

II. Nội dung tiểu phẩm

Luật sư Hải nở nụ cười, khuôn mặt đầy vui sướng vì anh vừa bảo vệ thành công thân chủ sau những phiên tòa kéo dài căng thẳng. Đang miên man chìm trong dòng suy nghĩ, điện thoại của anh đổ chuông và hiện số của bà Yến, mẹ của một thân chủ khác của anh. Điều chỉnh cảm xúc, Hải nhấc máy. Từ đầu dây bên kia, Hải nghe một giọng nói pha lẫn lo lắng.

Cô Yến: Chào luật sư Hải, tôi là Yến, mẹ của cháu Hiển đây. Luật sư dạo này có khỏe không ạ?

Trong đầu luật sư Hải nhanh chóng lướt qua thông tin của thân chủ này. Hiển là một thanh niên năm nay 17 tuổi. Hơn 1 năm trước, trong một buổi sinh nhật với bạn bè, Hiển và nhóm bạn vô tình xảy ra xô xát với một nhóm người khác. Hậu quả là một người chết. Hiển bị truy tố tội danh giết người với đề nghị mức phạt 16 năm tù. Đây là một vụ việc thu hút được nhiều sự chú ý và quan tâm của dư luận trong thời gian đó. Sau khi luật sư Hải vào cuộc, anh đã thành công giúp Hiển giảm mức phạt xuống chỉ còn 7 năm tù. Vụ việc này chỉ vừa kết thúc 2 tháng trước, nên ấn tượng của luật sư Hải về cô Yến, mẹ của Hiển vẫn tương đối rõ ràng. Khẽ điều chỉnh tâm trạng, Hải trả lời.

Hải: Chào cô Yến ạ, dạo này cháu vẫn bình thường, không biết cô gọi cháu có việc gì đấy ạ?

Nghe giọng của luật sư Hải, cô Yến có chút bình tĩnh hơn vì Hải đã giúp đỡ, động viên gia đình cô rất nhiều trong quá trình bảo vệ Hiển gần một năm qua. Cô Yến nhanh chóng đáp lại:

Cô Yến: Chuyện là hôm qua cô vừa vào thăm em Hiển. Lúc gần về, cô nghe một cán bộ của trại giam nói là Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có nhiều điểm mới liên quan nhiều đến quyền và lợi ích của các phạm nhân. Cô muốn tìm hiểu về nội dung này. Em Hiển còn tận 6 năm nữa mới mãn hạn tù. Cháu giải thích giúp cô với nhé!

Nghe cô Yến trình bày, Hải khẽ cười và đáp:

Hải: Luật pháp sẽ càng ngày càng hoàn thiện, càng nhân văn và có lợi hơn cho người dân. Vì vậy, cô nên yên tâm là em Hiển sau này sẽ được hưởng chế độ tốt hơn đấy.

Cô Yến chợt cảm thấy lòng mình nhẹ nhõm hẳn, cô đáp:

Cô Yến: Thế thì may cho em Hiển quá, nhưng cháu à, cô muốn biết Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có những nội dung gì, ảnh hưởng thế nào đến em Hiển, cháu giúp cô nhé.

Hải đáp: Vâng ạ, để cháu giới thiệu qua cho cô về luật này nhé. Luật Thi hành án hình sự năm 2019 được Quốc Hội thông qua ngày 14/06/2019 gồm 16 chương, 207 điều có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2020. Luật này kế thừa và phát huy những nội dung của Luật Thi hành án hình sự năm 2010 và bổ sung các quy định liên quan đến thực hiện các chế độ của phạm nhân theo hướng cụ thể, nhân đạo, bảo đảm tốt nhất quyền con người trong quá trình chấp hành án. Một số điểm mới của Luật như: Phạm nhân được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; Về việc tiếp nhận người chấp hành án phạt tù; Về đối tượng được giam giữ riêng; Về xếp loại chấp hành án phạt tù; Người được tạm đình chỉ vì lý do bị bệnh nặng hoặc có dấu hiệu bị bệnh tâm thần phải trưng cầu giám định y khoa; Về việc tái hòa nhập cộng đồng...

Cô Yến: Đúng là có nhiều điểm mới cháu nhỉ!

Hải: Đối với em Hiển, là người dưới 18 tuổi, em sẽ được hưởng 2 mức chế độ, một chế độ chung như những phạm nhân từ đủ 18 tuổi khác và những chế độ riêng chỉ dành cho những phạm nhân chưa thành niên.  

Cô Yến: Cám ơn cháu, cô đang muốn tìm hiểu về những quy định này đây.

Hải tiếp tục giải thích cho cô Yến: Chế độ chung là những chế độ mà phạm nhân nào cũng được hưởng ví dụ như được bảo vệ an toàn tính mạng, thân thể, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế, sinh hoạt tinh thần, gửi, nhận thư, nhận quà, nhận sách, báo, tài liệu; được lao động, học tập, học nghề; được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật…

Còn về chế độ riêng, đối với phạm nhân dưới 18 tuổi như em Hiển, Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có một mục riêng là Mục 4 từ Điều 73 đến Điều 76 quy định những quyền, chế độ đặc thù áp dụng đối với phạm nhân dưới 18 tuổi. Cụ thể như thế này cô ạ:

Điều 73 Luật quy định: “Phạm nhân là người dưới 18 tuổi chấp hành án theo quy định tại Mục này và các quy định khác không trái với quy định tại Mục này; khi đủ 18 tuổi thì chuyển sang thực hiện chế độ quản lý giam giữ, giáo dục đối với người từ đủ 18 tuổi trở lên.

Về chế độ quản lý, giáo dục, học văn hóa, học nghề, lao động, Điều 74 Luật quy định:

Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được giam giữ theo chế độ riêng phù hợp với sức khỏe, giới tính và đặc điểm nhân thân.

 Trại giam có trách nhiệm giáo dục phạm nhân là người dưới 18 tuổi về văn hóa, pháp luật và dạy nghề phù hợp với độ tuổi, học vấn, giới tính và sức khỏe, chuẩn bị điều kiện để họ hòa nhập cộng đồng sau khi chấp hành xong án phạt tù. Thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học và giáo dục trung học cơ sở. Giáo dục tiểu học là bắt buộc đối với phạm nhân chưa học xong chương trình tiểu học. Chương trình, nội dung học tập, học nghề của phạm nhân dưới 18 tuổi do Chính phủ quy định.

Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được lao động ở khu vực riêng và phù hợp với độ tuổi; không phải làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại”.

Về chế độ ăn, mặc, chăm sóc y tế, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ và vui chơi giải trí, Điều 75 Luật quy định:

Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được bảo đảm tiêu chuẩn định lượng ăn và được chăm sóc y tế như phạm nhân là người từ đủ 18 tuổi trở lên và được tăng thêm thịt, cá nhưng không quá 20% so với định lượng.

 Ngoài tiêu chuẩn mặc và tư trang như phạm nhân là người đủ 18 tuổi trở lên, mỗi năm phạm nhân là người dưới 18 tuổi được cấp thêm quần áo theo mẫu thống nhất và đồ dùng cá nhân khác theo quy định.

Thời gian và hình thức tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, nghe đài, đọc sách, báo, xem truyền hình và các hình thức vui chơi giải trí khác phù hợp với đặc điểm của người dưới 18 tuổi”.

Về chế độ gặp, liên lạc điện thoại với thân nhân, Điều 76 Luật quy định:

“ Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được gặp thân nhân không quá 03 lần trong 01 tháng, mỗi lần gặp không quá 03 giờ. Căn cứ kết quả xếp loại chấp hành án, yêu cầu giáo dục cải tạo, thành tích lao động, học tập của phạm nhân, Giám thị trại giam quyết định kéo dài thời gian gặp nhưng không quá 24 giờ.

Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được khen thưởng thì được gặp thân nhân thêm 01 lần trong 01 tháng.

 Phạm nhân là người dưới 18 tuổi được liên lạc bằng điện thoại trong nước với thân nhân không quá 04 lần trong 01 tháng, mỗi lần không quá 10 phút, có sự giám sát của cán bộ trại giam và tự chịu chi phí.

 Nhà nước khuyến khích thân nhân của phạm nhân là người dưới 18 tuổi quan tâm gửi sách vở, đồ dùng học tập, dụng cụ thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí cho phạm nhân”.

Như vậy cô yên tâm rồi chứ ạ! Tóm lại, em Hiển sẽ được quản lý, giáo dục đặc biệt, giam giữ theo chế độ riêng phù hợp với sức khỏe, giới tính và đặc điểm nhân thân, em sẽ được học văn hóa, pháp luật và được dạy nghề phù hợp. Ngoài ra, phạm nhân là người dưới 18 tuổi được lao động ở khu vực riêng và phù hợp với độ tuổi; không phải làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại.

Cô Yến phấn khởi đáp: Luật này thật là tiến bộ cháu nhỉ?!

Hải tiếp tục giải thích cho cô Yến: Vâng, em Hiển được bảo đảm tiêu chuẩn định lượng ăn và được chăm sóc y tế như phạm nhân là người từ đủ 18 tuổi trở lên và được tăng thêm thịt, cá nhưng không quá 20% so với định lượng. Ngoài ra, mỗi năm em Hiển được cấp thêm quần áo theo mẫu thống nhất và đồ dùng cá nhân khác theo quy định. Luật còn cho phép phạm nhân dưới 18 tuổi còn được hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, nghe đài, đọc sách, báo, xem truyền hình và các hình thức vui chơi giải trí khác phù hợp với đặc điểm của người dưới 18 tuổi.

Cô Yến: Luật sư cho cô hỏi, cô có thể thăm em nhiều hơn số lần quy định không?

Hải: Về cơ bản, chế độ gặp, liên lạc điện thoại với thân nhân trong Luật Thi hành án hình sự 2019 tương tư như Luật cũ. Cụ thể, em Hiển được gặp gia đình, người thân không quá 03 lần trong 01 tháng, mỗi lần gặp không quá 03 giờ, được liên lạc bằng điện thoại trong nước với gia đình, người thân không quá 04 lần trong 01 tháng, mỗi lần không quá 10 phút. Mặt khác, Luật Thi hành án hình sự 2019 có điểm mới là nếu phạm nhân là người dưới 18 tuổi được khen thưởng thì được gặp thân nhân thêm 01 lần trong 01 tháng. 

Cô Yến reo lên vui mừng: Ôi thế thì hay quá, lần sau vào thăm em, cô phải bảo em cố gắng được khen thưởng để bố mẹ được gặp nó nhiều hơn.

Hải cười và đáp: Đúng đấy cô ạ, cháu vừa giải thích cho cô những nội dung cơ bản của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 áp dụng cho phạm nhân dưới 18 tuổi rồi đấy, bây giờ cô đã yên tâm chưa ạ?

Cô Yến: Giờ thì cô yên tâm rồi, luật nước ta đúng là càng ngày càng tiến bộ, càng nhân văn. May mà cô hỏi cháu kịp thời để được phổ biến thông tin pháp luật, không còn bị hoang mang nữa. Giờ cô phải báo ngay tin này cho bố em Hiển mới được. Cảm ơn cháu nhiều nhé.

Hải nhanh chóng đáp lại: Không có gì cô ạ, nếu lần sau cô có thắc mắc thêm gì về pháp luật thì cô cứ hỏi cháu nhé, cháu sẽ cố gắng giải đáp tận tình hết mức có thể cho cô ạ.

Kết thúc cuộc trò chuyện với cô Yến, Hải cảm thấy vui vẻ hơn vì vừa làm thêm được 1 việc có ích và anh tự hứa sẽ dành nhiều thời gian hơn để phổ biến pháp luật cho những người xung quanh mình. Bước ra khỏi văn phòng, một ngày làm việc của luật sư Hải kết thúc vui vẻ.

 

 

 

Lượt truy cập: 632073
Trực tuyến: ...

TRANG THÔNG TIN VỀ PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT

Cơ quan chủ quản: UBND thành phố Hải Phòng

Cơ quan quản lý: Sở Tư pháp thành phố Hải Phòng

Trưởng Ban biên tập: Giám đốc Phạm Tuyên Dương

Liên hệ

 Địa chỉ: Số 7 Lạch Tray, Ngô Quyền, Hải Phòng

 Điện thoại: 0225.3846314

 Fax: 0225.3640091

 Email: sotp@haiphong.gov.vn