Anh Toàn và chị Hường lấy nhau được 8 năm và có với nhau 4 đứa con. Hai con đầu, chị đẻ sinh đôi một trai, một gái; hai con sau đều là con trai, một cháu 4 tuổi, một cháu 2 tuổi. Gia đình chủ yếu sống bằng nghề nông lại thêm đàn con nhỏ, trứng gà, trứng vịt nên kinh tế của hai anh chị cũng khó khăn.
Năm nay, hai đứa lớn đến tuổi vào lớp 1, nhưng anh Toàn nói chỉ cho thằng bé đi học, còn con bé phải ở nhà trông các em, phụ giúp việc vặt cho bố mẹ, vì theo anh Tân thì “con gái lớn lên là lấy chồng không cần học hành làm gì”.
Thấy con gái buồn vì không được đến trường như em trai, nhưng chị Hường cũng không biết làm gì hơn vì mọi việc trong nhà xưa nay đều do anh Toàn quyết định.
Sáng nay, sau khi đưa thằng bé đến lớp, chị vội mang chỗ rau nhà trồng vừa thu hoạch được ra chợ huyện bán, cũng thêm được ít tiền những lúc nông nhàn. Buổi trưa về đến nhà, chị thấy chồng chị đang nói chuyện với một người đàn ông lạ mặt. Khi khách ra về, chị hỏi chồng:
Chị Hường: Ông khách vừa nãy là ai vậy mình?
Anh Toàn: Đấy là ông Thịnh ở thị trấn, chuyên buôn bán bất động sản.
Chị Hường: Ông ấy vào nhà mình có việc gì vậy?
Anh Toàn: Tôi định bán mảnh vườn để lấy vốn làm ăn. Chú Xanh rủ tôi lên miền ngược mua đồ rừng về bán, “chứ bán mặt cho đất, bán lưng cho giời, làm ruộng mãi chẳng giàu lên được”.
Nghe chồng nói vậy, chị rụng rời tay chân.
Chị Hường: Bố chúng nó xem thế nào chứ buôn bán mình có quen đâu, lời lãi đâu không thấy, khéo lại mất đất, mất vườn. Mà có mảnh vườn, mỗi năm nhà mình còn có mấy vụ rau, cũng có ít tiền thêm vào cho các con.
Anh Toàn (quát): Đàn bà biết gì mà ý kiến, chưa làm đã gàn, bực cả mình! Xuống bếp lo cơm nước đi!
Chị Hường buồn quá, khóc nấc lên.
Vừa lúc đó, có tiếng bác Minh ở ngoài cổng
Bác Minh: Nhà có chuyện gì mà ồn ào vậy?
Thấy bác Minh, chị Hường mừng quá. Bác vừa là bác họ của anh Toàn lại vừa là Trưởng thôn. Bác rất có uy tín trong họ và thôn, xóm. Chị Hường vội kể cho bác Minh nghe chuyện anh Toàn định bán mảnh vườn, khi chị có ý kiến thì anh lại quát nạt; còn anh Toàn thì cho rằng chuyện lớn, chuyện nhỏ trong nhà đều do người đàn ông, người chồng quyết định, chị Hường là vợ phải nghe lời chồng, chỉ cần chăm nom gia đình, con cái là được rồi.
Nghe xong chuyện của anh Toàn, chị Hường, bác Minh nói:
Bác Minh: Anh Toàn à, bây giờ nam nữ bình quyền, cả nam và nữ đều có vị trí, vai trò ngang nhau trong xã hội cũng như trong gia đình. Chị Hường có quyền cùng với chú bàn bạc, quyết định các công việc của gia đình.
Đối với tài sản chung của hai vợ chồng, theo Điều 18 Luật Bình đẳng giới thì vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ ngang nhau trong sở hữu tài sản chung, bình đẳng trong sử dụng nguồn thu nhập chung và quyết định các nguồn lực trong gia đình. Mảnh vườn là tài sản chung của hai vợ chồng, nên chị Hương có quyền có ý kiến; hai vợ chồng nên cùng nhau bàn bạc, thỏa thuận trên cơ sở tôn trọng ý kiến của nhau để đi đến quyết định cuối cùng làm sao có lợi nhất cho gia đình.
Anh Toàn: Bác cứ nói thế nào chứ. Thuyền theo lái, gái theo chồng. Việc lớn nhỏ trong nhà phải do chồng quyết định.
Bác Minh: Anh Toàn ạ, những điều tôi vừa nói với chú đều dựa trên quy định pháp luật của Nhà nước, như Luật hôn nhân và gia đình, Luật bình đẳng giới…. Điều 13 Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Hôn nhân và gia đình còn quy định rõ nếu anh cứ tự ý bán mảnh vườn mà chị Hường không đồng ý thì chị Hương còn có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố việc mua bán đó là vô hiệu.
Anh Toàn: Vậy hả bác? Vậy mà từ trước đến giờ cháu cứ ngỡ… Thôi, để vợ chồng cháu về bàn bạc lại chuyện đất cát. Mà hôm nay bác sang nhà cháu chơi hay có việc gì nữa?
Bác Minh: À, hôm nay tôi sang hỏi anh, chị xem vì sao không cho con bé lớn đến trường?
Anh Toàn: Bác cũng biết hoàn cảnh nhà cháu đấy. Nhà thì đông con, kinh tế khó khăn. Bây giờ mà cho cả hai đứa đi học thì nhà cháu túng quá. Hơn nữa con gái không cần học nhiều, nó ở nhà còn phụ giúp mẹ việc trông em.
Bác Minh: Anh lại sai rồi. Luật Trẻ em quy định trẻ em có quyền học tập và cấm người lớn cản trở trẻ em thực hiện quyền của mình, nên việc anh chị không cho con đi học là sai. Đồng thời, Nhà nước và xã hội không thừa nhận sự phân biệt đối xử giữa các con, giữa con trai và con gái. Điều 18 Luật Bình đẳng giới của Nhà nước ta quy định rõ: con trai, con gái được gia đình chăm sóc, giáo dục và tạo điều kiện như nhau để học tập, lao động, vui chơi, giải trí và phát triển.
Anh chị chỉ cho cậu con trai đi học, bắt con gái ở nhà là đã có sự phân biệt đối xử giữa các con, vẫn còn tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”. Hơn nữa, học phí của các cháu đều được Nhà nước miễn nên anh chị không phải lấy lý do vì hoàn cảnh kinh tế gia đình.
Anh Toàn: Vậy hả bác? Thế mà cháu cứ lo không có tiền cho các cháu đi học. Nghe bác phân tích cháu thấy sáng ra nhiều.
Bác Minh: Toàn à, cháu nên thay đổi quan niệm của mình, đừng coi thường vai trò của người phụ nữ, người vợ. Hường nó cũng đóng góp công sức với gia đình có kém gì cháu đâu, từ sáng đến tối lo việc đồng áng lại lo nội trợ, chăm sóc con cái, bác thấy nó cứ luôn chân luôn tay, cháu có thấy thế không?
Anh Toàn lúng túng gật đầu.
Quay sang Hường, bác Minh nói tiếp: Còn Hường cũng phải thay đổi suy nghĩ, nhận thức; cháu như vậy là thụ động quá, gặp việc là chỉ biết khóc. Cháu phải thấy được vai trò của mình, biết được quyền của mình, có ý kiến trong các công việc gia đình, không nên nghe theo sự áp đặt của chồng. Có như vậy gia đình hai cháu mới thực sự hạnh phúc.
Phạm Việt